Ds. Westland spreekt in de tegenwoordige tijd. Het gesprek vindt dan ook plaats aan de vooravond van zijn afscheid van de mannenbond op zaterdag 8 april. Tegelijk blijkt uit alles dat het voor de emeritus predikant niet voorbij is als hij is afgezwaaid. „Ik ben hier in Sliedrecht lid van de mannenvereniging. Zo, en ook op andere manieren, blijf ik het werk van de mannenbond volgen.”

Sinds anderhalf jaar wonen ds. Westland en zijn vrouw in een appartement te Sliedrecht. In augustus 2015 nam hij afscheid van de hervormde gemeente Ridderkerk-Slikkerveer en ging hij met emeritaat. Hij diende acht hervormde gemeenten. Sinds 1993 kwam daar het werk als bestuurslid van de mannenbond bij. In 2002 werd hij voorzitter. „Na vijf keer een termijn van drie jaar zit het er nu op. Precies zoals we het in de statutenwijziging in 2004 vastlegden.”

Waar houdt een voorzitter van de Hervormde Mannenbond zich mee bezig?

„Het bedenken van thema’s is wel een van de belangrijkste dingen. Vooropgesteld: dat doet een voorzitter niet alleen. Ik benadruk altijd dat we het samen doen. In de afgelopen jaren heb ik heel wat onderwerpen zien langskomen. Sommige kwamen na verloop van tijd weer terug, bijvoorbeeld ”De Drie-eenheid”. Een van de nieuwere thema’s is discipelschap.

Hoewel je natuurlijk wat variatie wilt aanbrengen in de onderwerpen, is het ook goed om eerdere thema’s opnieuw voor het voetlicht te brengen. Dat is goed voor de nieuwkomers bij de mannenverenigingen en het zorgt voor verdieping bij de mannen die al langer lid zijn.

Verder brengen we iedere maand een blad uit, De Hervormde Vaan. We hebben zo’n 3400 abonnees. We zoeken scribenten en hebben als redactie regelmatig overleg.

Ook de bondsdag, die in oktober plaatsvindt, is een jaarlijks terugkerend evenement dat georganiseerd moet worden. Het vinden van een geschikt thema en goede sprekers is soms echt een klus. En we hebben ieder jaar onze huishoudelijke vergadering. Daarnaast beleggen we diverse regionale bijeenkomsten, de streekvergaderingen.”

Wat merkt u van de betrokkenheid van de mannenverenigingen op het werk van de bond?

„Die verschilt sterk. In de ene regio komen er zo vijftig tot tachtig mensen naar de streekvergadering en in een andere regio zijn dat er nog geen dertig. Maar het verschilt niet alleen qua opkomst. Van sommige mannenverenigingen krijgen we veel input en ook inhoudelijke reacties op onze onderwerpen. Zo stelde een vereniging eens voor om de eerste Petrusbrief te gaan behandelen. Zulke betrokkenheid doet ons als bestuur goed.

Tijdens de streekvergaderingen vragen we ook altijd hoe het in de verenigingen reilt en zeilt. Zo proberen we een vinger aan de pols te houden.”

Is de mannenbond de afgelopen vijftien jaar veranderd?

„Toen ik kwam, sprak men bezorgd over vergrijzing en nu ik wegga, is dat nog steeds het geval. Ondertussen is er echter een heel nieuwe aanwas gekomen en is het ledental niet sterk gedaald. Wel vond er een kerkscheuring plaats waarbij een kwart van de verenigingen opging in de Hersteld Hervormde Kerk. Gelukkig weten sommige mannen die hersteld hervormd zijn geworden de weg naar hun mannenvereniging in de Protestantse Kerk in Nederland nog te vinden. Inmiddels zijn er over en weer contacten met de Hersteld Hervormde Mannenbond. We komen op elkaars bondsdagen. Dezelfde contacten hebben we ook met de bonden binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken en de Gereformeerde Gemeenten.

De Hervormde Mannenbond wil aansluiten bij wat er onder mannen in het land leeft, maar tegelijk blijven aansporen tot het bestuderen van de Bijbel. Sommige thema’s worden hierdoor als moeilijk ervaren, daarom proberen we de laatste jaren steeds meer een vertaalslag naar de praktijk te maken. Maar altijd vanuit de gereformeerde traditie, die een volledig Bijbelse traditie is. Zo pakken we er regelmatig de belijdenisgeschriften bij. Wat zeggen de Dordtse Leerregels over jonggestorven kinderen of over wedergeboorte en verkiezing?”

Is het mogelijk dat de mannenbonden van de Hersteld Hervormde Kerk, de Christelijke Gereformeerde Kerken en de Gereformeerde Gemeenten meer met jullie samen gaan doen in de toekomst?

„Met de christelijke gereformeerden beleggen regionale commissies gezamenlijke themadagen. Verder komt er eind oktober een gezamenlijke bondsdag van de vier bonden, vanwege de herdenking van 500 jaar Reformatie.

De andere mannenbonden zijn een stuk kleiner. Daarom vindt de bijeenkomst op onze vaste locatie, de Oude Kerk in Putten, plaats. Daar passen zo’n 1200 man in, iets meer dan het gezamenlijke aantal mannen dat de bondsdagen bezoekt.

Ik verwacht eerlijk gezegd niet dat deze gezamenlijke herdenking leidt tot nieuwe initiatieven in de toekomst. Daar gaat het mijns inziens ook niet om. Belangrijker is de binding met de eigen kerk en plaatselijk met de kerkelijke gemeente.”

Waarom is dat belangrijk?

„Mannenverenigingen lopen het gevaar om clubjes op zichzelf te worden. Een soort schaduwkabinet van de kerkenraad. Een kerkenraad en predikant doen er dan ook goed aan om regelmatig contact te hebben met een vereniging. Als predikant kun je lid worden, voorzitter worden, of als dat er niet in zit in ieder geval elk jaar een inleiding verzorgen. Zo houd je voeling met wat er leeft.”

Jonge mannen worden meestal geen lid van een mannenvereniging. Mannendagen bezoeken ze echter wel. Hoe verklaart u dat?

„Een mannendag is eenmalig en vrijblijvender. Je ziet sowieso dat het verenigingsleven aan belangstelling verliest. De Erdee Media Groep organiseerde vorig jaar een mannendag tijdens onze bondsdag. Dat hielp ons bepaald niet om jonge mannen naar de bondsdag te trekken. De EMG heeft daar wel zijn verontschuldigingen voor aangeboden. Daarbij moet ik ook eerlijk zeggen dat veel jonge mannen onze dag ervaren als iets voor hun vader.

Vanuit die gedachte zijn we in 2013 gestart met de verdiepingsconferentie 25+, een initiatief van de mannen- en vrouwenbond. Van elke bond heeft er iemand zitting in de stuurgroep, die verder bestaat uit jongvolwassenen in de leeftijd tussen de 25 en de 40 jaar. Zij beleggen tweemaal per jaar een conferentie met diverse sprekers en workshops. De belangstelling voor deze dagen verschilt. Over het algemeen kunnen we echter constateren dat de verdiepingsconferentie 25+ niet heeft geleid tot meer betrokkenheid op de mannen- of vrouwenbond vanuit deze leeftijdscategorie.”

Krijgt u als vader van vijf zonen en drie dochters uw jongens en schoonzoons warm voor de mannenbond?

Lachend: „Een zoon, die nu ouderling is, heeft me beloofd dat hij naar de mannenvereniging zal gaan als zijn ambtsperiode erop zit. Natuurlijk zie ik ook dat jonge mannen het druk hebben. De avonden zijn snel gevuld en het gezin verdient ook aandacht. Wel is het zo dat jongeren elkaar erbij kunnen betrekken. Ik merkte dat in Ridderkerk-Slikkerveer, waar de vereniging uit nog maar vier leden bestond, onder wie twee jongeren. Deze twee mannen hebben zich ervoor ingezet om de vereniging nieuw leven in te blazen. Binnen de kortste keren zaten er twintig mannen, van wie de meesten jonger waren dan vijftig jaar.

Je ziet maar, de vereniging heeft een lange adem. Ik ben daarom niet moedeloos.

Ondanks de drukte een avond naar de mannenvereniging gaan, is geen verloren tijd. Want „Uw Woord is een lamp voor mijn voet en een licht op mijn pad.””

De man van vandaag, wat heeft hij nodig?

„Tijd voor bezinning. Rust om te komen tot overdenking. Hij holt van het ene naar het andere en het is allemaal even belangrijk. Maar waar het echt om gaat, is dat hij het beeld draagt van de hemelse Bruidegom, geroepen om zijn vrouw lief te hebben en te beschermen.

Trouw zijn is ook een belangrijk thema in het leven van de man. Trouw in het gezin, in de kerk, op het werk. Er komt veel op je af en de tijd is vluchtig. Na vier jaar in het ambt te hebben gestaan, bedanken mannen al vaak weer. Maar vier jaar is niks, je zit er dan net in. Trouw in het ambt, daar wil ik een dikke streep onder zetten. Daarbij besef ik dat de man eerst in zijn gezin geroepen is.

Vaak hebben mannen zo’n drukke baan dat ze de kerk en het gezin aan de vrouw overlaten. Die ontwikkeling baart me zorgen. Het kan er uiteindelijk op uitlopen dat vrouwen de kerkenraden gaan bevolken vanwege de gemakzucht van de man.”

Ds. W. Westland

Ds. W. Westland werd op 2 maart 1948 geboren te Huizen.

Na zijn studie theologie werd hij in 1973 predikant in de hervormde gemeente te Veen. Daarna diende hij de hervormde gemeenten te Lunteren (1977), Putten (1982), Woudenberg (1987), Middelharnis (1992), Sliedrecht (1996), Wezep (2001) en Ridderkerk-Slikkerveer (2006).

In 2015 ging hij met emeritaat. Sindsdien wonen hij en zijn vrouw in Sliedrecht.

Vanaf 1993 was ds. Westland bestuurslid van de Hervormde Mannenbond op gereformeerde grondslag. Sinds 2002 was hij voorzitter van deze bond, die 3400 leden telt. Zaterdag 8 april nam hij afscheid. Zijn opvolger is ds. J. H. Lammers uit Ridderkerk.