Tegen gebruik van chemische wapens moet met kracht worden opgetreden
De spanningen tussen de Verenigde Staten en Rusland over Syrië zullen niet verder escaleren. Dat was dinsdagavond de boodschap van de Amerikaanse minister van Defensie, James Mattis. Volgens de bewindsman ziet Rusland ook wel in dat het belangrijk is om te voorkomen dat de situatie uit de hand loopt.
Moskou is boos dat de Amerikanen een Syrische luchtmachtbasis met kruisraketten hebben bestookt. Dat gebeurde als vergelding voor een aanval met chemische wapens die volgens Washington door het Syrische regeringsleger werd uitgevoerd.
Het merkwaardige is dat Rusland de VS er dinsdag van beschuldigde dat ze met de aanval op Syrië het internationale recht hebben geschonden. De Amerikanen hebben zich onterecht in een buitenlands conflict gemengd, was de boodschap.
Dat moet Rusland nodig zeggen. Het land is al lange tijd militair actief in Syrië. Alsof dat geen inmenging in een buitenlands conflict is. Het échte probleem is niet een schending van het internationale recht, maar het feit dat de Amerikanen het Syrische regeringsleger hebben getroffen – de bondgenoot van Moskou.
Militair ingrijpen moet in dit soort gevallen officieel door een resolutie van de VN-Veiligheidsraad worden goedgekeurd. Dat is noch aan Amerikaanse, noch aan Russische zijde gebeurd.
De vraag is wat het alternatief was geweest. De Russen hebben met hun militaire inzet een belangrijke bijdrage geleverd aan het tot staan brengen van de opmars van radicale bewegingen zoals Islamitische Staat en al-Qaida. Zonder dat ingrijpen zou Syrië waarschijnlijk inmiddels grotendeels onderdeel van het IS-kalifaat zijn.
De Amerikanen hebben op hun beurt met hun aanval op de Syrische luchtmachtbasis een krachtig signaal afgegeven dat het gebruik van chemische wapens onacceptabel is. Zeker als daar tientallen onschuldige burgers bij om het leven komen.
De Amerikaanse president Trump treedt daarmee een stuk krachtdadiger op dan zijn voorganger Obama. Die verklaarde destijds dat het gebruik van chemische wapens door Syrië „een rode lijn” voor de Verenigde Staten was. Bij overschrijding daarvan zouden de VS aanvallen.
Toen eenmaal chemische wapens door het Syrische regeringsleger werden ingezet, besloot Obama om eerst toestemming van het Congres te vragen voor militair ingrijpen. Die kreeg hij niet. Daarmee was de geloofwaardigheid van het Amerikaanse dreigement verdwenen. Want er zouden nog diverse andere aanvallen met gifgas volgen – ongestraft.
Daarom is het goed dat president Trump die rode lijn wel consequent bewaakt. Ondanks Russische en Iraanse dreigementen dat er bij een volgende Amerikaanse aanval „ernstige consequenties” zullen volgen.
Moskou kan wel praten over schendingen van het internationale recht. Maar als er iets tegen het internationale recht is, dan is het wel het gebruik van chemische wapens. En al helemaal als een regering dergelijk oorlogstuig tegen haar eigen burgers gebruikt. Daar moet met kracht en vastberadenheid tegen worden opgetreden.