In minstens twee sectoren in de samenleving is werkdruk al jaren een prominent probleem: de zorg en het onderwijs. Opvallend dat mensen in deze sectoren werkdruk maar zelden associëren met te hard werken of te veel uren maken. Meestal definiëren zij werkdruk als het gevoel dat ze te weinig tijd hebben voor de dingen die er echt toe doen in hun beroep.

Bij verplegend personeel is dat de medische en persoonlijke zorg voor de patiënt, bij leraren het geven van onderwijs op maat, zodat elke leerling de aandacht krijgt die hij of zij verdient. Op het moment dat professionals vinden dat ze daarin tekortschieten, ervaren zij werkdruk.

Opvallend dat zowel in de zorg als in het onderwijs de administratieve rompslomp als de grote boosdoener wordt aangewezen. Verplegend en verzorgend personeel is te veel tijd kwijt met het minutieus bijhouden van dossiers over patiënten. Leraren in het basis- en voortgezet onderwijs zeggen hetzelfde over het tijdrovende leerlingvolgsysteem, waarin van elke leerling alle resultaten en bijzonderheden vermeld moeten worden.

Niemand van deze professionals zal het nut van goede verslaglegging betwisten, maar de balans is volgens velen doorgeslagen. Elke minuut achter de computer doorgebracht om de boekhouding bij te werken is een minuut minder voor de zorg aan het bed of voor aandacht in de klas.

In die zin is de uitkomst van het maandag gepresenteerde onderzoek van de NOS en een aantal regionale omroepen naar werkdruk in het onderwijs geen nieuws. Leraren klagen massaal over de administratieve werklast. Ze konden kiezen uit zestien oorzaken.

De hoge werkdruk door administratieve rompslomp bleek ook al uit eerdere onderzoeken. Als een dergelijke enquête onder zorgwerkers zou worden gehouden, zou de uitkomst hoogstwaarschijnlijk niet veel anders zijn. Het probleem wordt verergerd doordat inspecties eenzijdig aandacht lijken te hebben voor de vraag of de boekhouding klopt. Dat heeft ziekenhuizen, zorginstellingen en scholen kopschuw gemaakt.

Dé oplossing voor het probleem werkdruk bestaat niet, maar er zijn wel belangrijke aanzetten te geven. Laten inspecties in zowel de zorg als in het onderwijs minder focussen op het controleren van de boekhouding en meer op de kwaliteit van het werk. Concreet: breng het aantal afvinklijstjes drastisch terug en vermoei professionals niet met de verplichting om de administratie minutieus bij te houden. Daarnaast is extra geld voor meer handen aan het bed en meer hulp in de klas beslist geen overbodige luxe. Een mooi onderwerp voor de regeringsonderhandelingen.