Prinses Beatrix en haar hoeden. Ze vormen een natuurlijke symbiose. De voormalig vorstin heeft er nogal niet wat in haar bezit. De hoofddeksels in de tentoonstelling ”Chapeaux! de hoeden van Koningin Beatrix” droeg de prinses tijdens belangrijke momenten in haar regeringsperiode, van 1980 tot 2013. Tot en met 27 augustus is de expositie te zien.

Naast haar herkenbare kapsel is ook de hoed verantwoordelijk voor het vertrouwde silhouet van prinses Beatrix. De oud-vorstin draagt bij vrijwel alle officiële gelegenheden een hoofddeksel. De tentoonstelling biedt een overzicht in vogelvlucht; van Koninginne- en Prinsjesdagen tot officiële momenten als staatsbezoeken. Een aparte categorie zijn de hoeden die Beatrix droeg bij speciale momenten als de huwelijken van haar drie zonen, de doop van haar kleinkinderen en de uitvaartplechtigheden van prins Claus en haar ouders, prins Bernhard en prinses Juliana.

Haar hoeden zijn het visitekaartje van prinses Beatrix. De hoed is het sluitstuk van de functionele garderobe van de koningin. Ze deelt daarbij de mening van koningin Elizabeth II: „It is part of the uniform”, aldus de Britse vorstin over het dragen van een hoed.

Hoedenspeld

De hoofddeksels die Beatrix als koningin droeg, zijn afkomstig van drie hoedenontwerpers: Harry Scheltens (overleden in 2006), Emy Bloemheuvel en Suzanne Moulijn.

De ontwerpers werkten uiteraard in samenspraak met koningin Beatrix en haar couturier. De invloed van Beatrix op de ontwerpen is groot. Als beeldhouwster denkt de prinses in lijnen en heeft ze gevoel voor verhoudingen. Dat weerspiegelt zowel in haar kleding als in haar hoeden.

De hoofddeksels zijn stuk voor stuk uniek en handgemaakt. De keuze in ontwerp is verrassend veelzijdig; van kokette dophoedjes tot uitbundige breedgerande exemplaren, van eenvoudige modellen tot letterlijk ingewikkelde creaties. In aarde- en pasteltinten en vrolijke, vlammende kleuren. Gemaakt van sinamay, laize en riet, maar ook sisal, voile, velours en vilt. Veren als versiering van haar hoofddeksels zijn zichtbaar favoriet bij de oud-vorstin.

De hoeden van de prinses voldoen stuk voor stuk aan een aantal eisen. Hoofdzaak is dat de hoed niet af mag waaien. Daarom draagt Beatrix in verreweg de meeste gevallen een hoedenspeld. Ze gebruikt spelden die zelfs al door Emma en Wilhelmina zijn gedragen. De hoeden mogen niet extravagant zijn, maar moeten wel opvallen, zodat de koningin direct herkenbaar is. Daarnaast is het een voorwaarde dat het gezicht zichtbaar is en dat de hoed perfect is uitgevoerd.

Dat bij de hoeden in de tentoonstelling geen namen van ontwerpers staan, heeft een reden: veel hoeden zijn hergedragen, waarbij het oorspronkelijke model soms werd aangepast.

Sculpturen

De tentoongestelde hoeden geven een evenwichtig overzicht van de typen hoeden van de voormalige koningin. Met een flamboyante turquoise hoed vol veren trok Beatrix bekijks tijdens het huwelijk van zoon Friso. Tijdens de doop van kleindochters Amalia, Alexia en Ariane droeg Beatrix royale hoofddeksels. De witte vilten hoed die ze droeg tijdens de uitvaart van prinses Juliana schittert in eenvoud.

Wat opvalt, is dat de hoeden vanaf 1986 een meer eigenzinnige look krijgen. De hoeden worden ware sculpturen door opvallende lijnen en randen. De ontwerpers maken hoeden met gestapelde randen, met meerdere bolle lagen, of met een extreem grote bol. De hoed wordt vanaf die periode steeds meer als kunstzinnig object gezien.

Crêpepapier

Halverwege de hoedenreeks stuit de bezoeker op een koninklijk grapje. Tussen alle kostbare en perfect afgewerkte hoofddeksels prijkt een eigengemaakte versie. De basis is een hoge zwarte hoed, omwikkeld met rood, wit en blauw crêpepapier. De hoed is afgezet met chenille draad in de kleuren van de Nederlandse vlag. Ontwerpers? De prinsen Willem-Alexander, Friso en Constantijn. De eigenaardige hoed was jaren geleden een sinterklaascadeau voor hun moeder.

Sluitstuk van de tentoonstelling is een bescheiden, koningsblauw hoofddeksel van sisal. Deze hoed droeg Beatrix tijdens de inhuldiging van koning Willem-Alexander en is daarmee het laatste exemplaar dat de oud-vorstin droeg tijdens haar regeerperiode.

Ook na haar periode als koningin blijft Beatrix een fervent hoedendraagster. De hoofddeksels maken als blikvanger elke outfit af. De hoed blijft voor prinses Beatrix hoofdzaak.

>>rd.nl/konhuis