„De grenzen van een veilige afhandeling van het vliegverkeer komen in zicht”, schrijft de raad. Om verdere groei mogelijk te maken, moet de afhandeling van het vliegverkeer veel minder complex worden ingericht. De overheid moet zich nadrukkelijker opstellen als eindverantwoordelijke, vinden de onderzoekers.

Aanleiding voor het onderzoek waren diverse incidenten op de belangrijkste luchthaven van het land, zoals bijna-botsingen tussen vliegtuigen. De Onderzoeksraad stelt dat er „geen aanwijzingen zijn dat de luchthaven op dit moment onveilig is”. Maar om de risico’s beheersbaar te houden is ingrijpen wel noodzakelijk.

Een kwetsbaar punt van Schiphol is dat de start- en landingsbanen elkaar in het verlengde kruisen. Dat kan tot linke situaties leiden, bijvoorbeeld als een landend vliegtuig een doorstart moet maken en het pad van een opstijgend vliegtuig kruist.

De luchtverkeersleiding die alles in goede banen moet leiden, staat onder grote druk. De OVV signaleert een „structureel tekort aan capaciteit”. De verkeerstoren zit helemaal vol. Om het toenemende verkeer af te handelen, wijken de verkeersleiders „vaker af van standaarden en routines”.

Hun werk wordt nog complexer doordat achttien keer per dag een andere combinatie van landingsbanen moet worden gebruikt. Die spreiding is verplicht om de geluidsoverlast voor omwonenden binnen de perken te houden, maar de OVV raadt aan om minder vaak van combinatie te wisselen.

Schiphol onderstreept in een reactie de veiligheid van de luchthaven. „De aanbevelingen bieden kaders voor alle betrokken partijen. We gaan samen met de ketenpartners verder om de aanbevelingen voortvarend op te pakken. Veiligheid is altijd topprioriteit, nu en in de toekomst.”

Wat de OVV betreft moeten Schiphol en de bedrijven en diensten die er actief zijn een gezamenlijke visie op veiligheid gaan ontwikkelen. Daarnaast pleiten de onderzoekers voor effectiever toezicht. Ze raden aan de capaciteit van de Inspectie Leefomgeving en Transport uit te breiden.