Uitbundig binnen de lijnen
Stel, je koopt een nieuwbouwhuis met een recht stuk tuin. Achter in de tuin komt de standaard berging, volgens de tekening. Links en rechts zullen wel schuttingen verrijzen. Hoe krijg je ooit die groene oase waar je van droomde?
Door de rommel en het achterstallig onderhoud in een bestaand huis heenkijken, en die mooie tuin herkennen onder onkruid, is best een kunst. Maar onder woekerende klimop zít soms wel een flora waar iemand ooit over heeft nagedacht en van heeft gehouden. Er kunnen sneeuwklokjes verstopt zitten, of prachtige zomerbloemen.
Bij een nieuwbouwproject heb je dat niet. In plaats van verborgen verrassingen in de grond en vergeten paadjes heb je als koper eerder te maken met harde bouwgrond, steen, puin, rechte, strakke percelen, dertien tuinen op een rij en jij in het midden.
Boom
Je kunt dan denken: ik wil een terras bij het huis, een grasveldje in het midden, een paar struiken en een boom, een paadje natuurlijk, plus een aardbeienplant, en achterin hebben we dus die berging. Maar op zo’n manier kijk je vanuit spullen, zei Henriët Wolbers van tuinontwerpbureau Juffertje in ’t groen in 2013 in deze krant. Als ontwerpster denkt zij liever vanuit ruimtes, los van de materialen. Wanneer de tuin op het noorden ligt, kan het bijvoorbeeld slimmer zijn het terras achter in de tuin aan te leggen, omdat daar meer zon komt.
Wat wil je met de tuin? Dat is een van de eerste vragen. Moeten de kinderen er vooral in kunnen spelen, of mag het een moestuin worden? Is het de bedoeling om alleen maar te gaan relaxen in de tuin, wil je een siertuin, of zou een mix van dat alles ideaal zijn? Vanuit die vragen keek Mark Top (31) naar een fictief stuk grond van zo’n 5 x 15 meter, en voor het gemak besluit hij dat die op het zonnige zuidwesten ligt: „Dat is het mooist.” Hij schetste vier varianten: een eettuin, relaxtuin, kindertuin en siertuin.
Top runt Mark Top Tuinvormgeving in Barneveld en doet „tuinen van a tot z.” „Ik begin met een leeg vel papier aan de keukentafel bij de klant. Daar proef ik de sfeer in de woning, iets wat ik heel belangrijk vind. In mijn ontwerpen breng ik de sfeer van binnen terug in de buitenruimte.” Hij luistert goed naar wat zijn klanten willen (landelijke stijl? of strak en modern?) en ontwerpt vervolgens hun tuin; hij legt die aan en gaat eventueel twee keer per jaar snoeien. Wil de klant zelf snoeien, dan kan dat uiteraard ook. Al vindt Mark Top dat een tuin een specialist nodig heeft voor de jaarlijkse grotere klussen.
Zieltogende plantjes
Wat hem betreft zouden Nederlanders meer mogen uitgeven aan hun tuin. Een goed aangelegde tuin verhoogt direct de waarde van een huis, weet hij. Tien procent van de aankoopsom voor de tuin bestemmen, dat vindt hij een mooie verdeling. Dat is dus 20.000 euro op 200.000. Maar na de aankoop van een woning is het geld vaak op en schiet de tuin erbij in, blijkt in de praktijk. Zeker met al dat meerwerk bij een nieuwbouwhuis, waarvoor de hypotheekadviseur gemiddeld zo’n 10 procent rekent (dus ook 20.000 op 200.000, waar weliswaar de tuin onder valt, maar waar ook de vloer, keuken, fraaiere badkamer enzovoorts af moeten).
Een goed ontwerp houdt rekening met een evenwichtige verdeling tussen straatwerk en groen, aldus Mark Top, zodat het regenwater fatsoenlijk weg kan.
Voor minder ervaren tuineigenaars scheelt een ontwerp waarschijnlijk ook teleurstellingen en zieltogende plantjes op verkeerde plekken. Al leveren mislukkingen juist wel weer ervaring op: „Aha… lelietjes-van-dalen doen het hier goed, maar de sneeuwklokjes houden niet van deze grond… Op díé plek verpieteren de petunia’s, maar ginds floreren ze.” Maar ook binnen de lijnen van een ontwerp zullen plantjes vast voor verrassingen blijven zorgen, zo gaat dat met plantjes.