Oorlog met Japan
Precies drie maanden duurde de oorlog tussen Nederland en Japan: van 8 december 1941 tot 8 maart 1942. Met de titel ”Slag in de Javazee” doen dr. Anne Doedens en Liek Mulder hun eigen boek dan ook tekort, want ze bieden een levendige beschrijving van de totale strijd en hebben voor de Javazee maar 25 pagina’s nodig.
Bevelhebber Karel Doorman kwam om tijdens dit dieptepunt, in een strijd die hij eigenlijk niet had willen voeren. Hij slaagde er niet in viceadmiraal Helfrich ervan te overtuigen dat het beter was de vloot terug te trekken dan die op te offeren in een kansloze strijd. Gehoorzaam voer hij uit. Tijdens de slag gingen veel schepen verloren, wat verlies van materieel en slagkracht voor de rest van de oorlog betekende. Doedens en Mulder zien dan ook nauwelijks positieve kanten aan de slag in de Javazee. Hoogstens enige morele winst: in de volgende oorlogsjaren stelde de illegale pers Doormans heldhaftige optreden ten voorbeeld aan de bevolking van Nederland en Indië.
Na het gevecht duurde het nog maar een week voordat Indië capituleerde. Sommige gedeelten van het uitgestrekte eilandenrijk werden echter pas maanden later door de Japanners overmeesterd. Er zijn heldendaden in het vergeetboek geraakt die net zo veel vermelding verdienen als Doormans inzet. Zoals die van de Molukse sergeant Julius Tahija, die in juli 1942 met dertien (!) KNIL-militairen een grootscheepse Japanse landing op Tanimbar wist te voorkomen. Zijn ridderschap in de Militaire Willemsorde was dik verdiend.
Boekgegevens
”Slag in de Javazee. Oorlog tussen Nederland en Japan”, Anne Doedens & Liek Mulder; uitg. Walburg Pers, Zutphen, 2017; ISBN 978 94 624 9138 0; 208 blz.; € 21,50.
