Hovenier Everts is wars van kunstgras

Bennie Everts van hoveniersbedrijf Everts uit het Drentse Gasselternijveen legt zich toe op het ontwerpen van duurzame tuinen. Hij is wars van al het onnatuurlijke wat zich in de Nederlandse tuinen nestelt. Kunstgras, kunstmest, beton? Hij moet er niets van hebben. Liever kiest hij voor veel groen. Dat draagt bij aan een goede gezondheid, zorgt voor biodiversiteit en levert bestendigheid voor de gevolgen van klimaatverandering – zoals hevige regenval of extreme hitte.

Als hovenier is Everts aangesloten bij het NL Greenlabel, dat de duurzaamheid van tuinproducten, planten en complete buitenruimten inzichtelijk maakt. Zo kwam het dat de tuin van familie Chiu als eerste particuliere tuin een keurmerk met de hoogste A-score ontving.

Duurzaamheid om peuter Oliver

Waarom ze voor een duurzame tuin kozen? Roland en Hiske Chiu wijzen op hun peuter Oliver. „Voor hem. Duurzaamheid is nodig om de toekomst van zijn generatie en de toekomst van de aarde veilig te stellen.”

Wat het stel betreft mag er meer aandacht komen voor de duurzame inrichting van tuinen bij particulieren. Hiske: „Het moet normaal worden. Wij zijn echt geen geitenwollensokkentypes. Toen we onze elektrische Nissan LEAF aanschaften, lachten sommige collega’s me uit. Er heerst toch een soort vooroordeel. Terwijl een slurpende SUV met vierwielaandrijving gewoon is.”

Schutting

Is een meterslange schutting gewenst in een duurzame tuin? Nee, stelt Everts. Die moest plaatsmaken voor een groene erfafscheiding (zie Heidematten). Het hout van de schuttingen vond wél een goede bestemming: het is geleverd aan een tehuis met korsakovpatiënten die er vogelhuisjes van timmerden. Everts: „Het is jammer om het als afval te storten. We kiezen er dus bewust voor om het materiaal een tweede leven te geven.”

Bestrating

”Tegel eruit, plant erin” is een veelgehoord motto voor de aanleg van een duurzamere, klimaatbewuste tuin. Die aanpak kon de tuin aan de Wilhelminalaan in Haren ook gebruiken: de complete achtertuin lag vol met tegels. En ook de oprit voor de auto was bestraat. Hovenier Everts regelde dat het steenafval uit de tuin werd hergebruikt. De tegels dienen nu als ballast om zonnepanelen vast te zetten in het Groningse aardbevingsgebied.

Kunstgras

Toen hovenier Everts voor het eerst bij familie Chiu op bezoek kwam om de klus te bekijken, schrok hij. In de voortuin lag kunstgras. „In de aanvraag stond alleen dat de voortuin een opknapbeurt moest krijgen. Maar voor mij was het onbespreekbaar dat het kunstgras bleef liggen. Dus zou er toch gerenoveerd moeten worden.”

Toen hij de volledig elektrische Nissan LEAF op de oprit zag staan, begon zijn duurzame hart sneller te kloppen en stelde hij een grondiger aanpak van de voortuin voor. „Ik was benieuwd hoe ze zouden reageren. Gelukkig klikte het gelijk.”

Beplanting

In de stralen van het lentezonnetje barsten de bloemknoppen in de tuin open. De rozewitte bloemen van de geurende viburnum –ook wel sneeuwbal genoemd– raken zelfs al uitgebloeid. Het is een van de planten die zijn blijven staan in de tuin. Ook andere planten bleven behouden. Zoals een karakteristieke, gebochelde berk. Everts legt uit: „Duurzame aanleg van de tuin betekent ook hergebruik van planten.” De meeste planten zijn nieuw. „Daarbij zorgt een juiste keuze voor soorten beplanting voor een goed evenwicht van vogels, vlinders en andere dieren in de tuin”, vertelt Everts. Een andere belangrijke les van hem: kies voor inheemse beplanting. „Je moet geen kunstmatige omstandigheden creëren om planten te laten groeien. Elke plant moet bestand zijn tegen ons klimaat.” Verder gaat Everts –als het mogelijk is– voor biologisch gekweekte gewassen.

Heidematten

Everts plaatste op de plek van de gesloopte schutting heidematten met klimop. Dat levert een natuurlijke uitstraling. Dood hout maakt plaats voor levende planten. Wat weer dieren aantrekt. Omdat de andere buren toch graag een schutting wilden, is daar gekozen voor een exemplaar van gecertificeerd, duurzaam hout. Tegen deze schutting groeien dan weer wel druivenstruiken.

Overkapping met sedumdak

Een tuin is pas af met een koele zitplek voor warme zomerdagen, vindt Everts. Zodoende kwam er een overkapping in de tuin. Niet van tropisch hardhout waarvoor bossen in het Amazonewoud zijn gekapt, maar van duurzaam, Nederlands larikshout. Compleet met een groen dak. „Zo’n sedumdak zorgt voor een verkoelende werking, minder afstroom van hemelwater en minder belasting van het riool. Het mooiste is om ook zonnepanelen in zo’n groen dak te leggen, omdat die dan een hoger rendement hebben.”

Roland en Hiske Chiu zijn in hun nopjes met de overkapping. „Het sedum is prachtig mooi van kleur, het verandert continu. De locatie van de overkapping in de tuin hadden we zelf nooit zo bedacht. We gebruiken het als een tweede huiskamer. Vorige zomer leefden we veel buiten.” Voor Everts is dat het grootste compliment dat-ie kon krijgen. „Dan heb je het volgens mij goed gedaan.”

Gras

In zowel de voor- als de achtertuin is een flink perceel ingeruimd voor gras. Nu kan de tuin van familie Chiu weer bezoek krijgen van een merel die een worm tussen de verse grassprietjes van het gazon uit de grond trekt.

Een bijkomend voordeel van gras ligt in het afvalproduct, zegt Everts. Hoe makkelijk of mooi kunstgras kan zijn, het levert op termijn restafval op. Echt gras niet.

Vruchtbomen en -struiken

Frambozen, rabarber, druiven, pruimen en nog veel meer. De aanpak van de tuin legt de Chiu’s geen windeieren. Ze gaan er –letterlijk– de vruchten van plukken. De markante blikvanger daarbij is een knoestige, oeroude perenboom. Hij staat strak tegenover de overkapping. „Een mooi uitzicht”, aldus Roland. In het uiterste hoekje van het erf moet nog een moestuin komen.

De vruchtbomen en -struiken zorgen voor insecten in de tuin. „De bijtjes bestuiven de bloesems. En je krijgt luizen, waar weer lieveheersbeestjes op afkomen. Meer insecten betekent ook meer vogels.” Een dikke aardhommel lijkt de woorden van Everts te horen en te willen onderstrepen. Hij zoemt voorbij.

Opvang hemelwater

Door de rieten kap op het landhuis is een dakgoot geen optie. Regen zorgde in het verleden regelmatig voor wateroverlast in de tuin. Everts legde echter een drainagesysteem aan. Met behulp van grindstroken wordt al het hemelwater nu opgevangen in een ondergrondse opslagtank onder de overkapping.

Op droge zomerdagen kan het opgeslagen regenwater worden ingezet voor beregening. Roland laat op zijn smartphone zien hoe dat gaat. Via een speciale app kan hij de sprinklers in de tuin aanzetten. Zonder een druppel kraanwater te gebruiken. Een flinke besparing.

Waterdoorlatende oprit

Roland en Hiske parkeren hun elektrische Nissan tegenwoordig op grind in plaats van op tegels. Grind laat het water vlot wegstromen naar de ondergrond, legt de hovenier uit.

In de rest van de tuin koos Everts voor gebakken klinkers. „Die behouden hun kleur, gaan zo honderd jaar mee en kunnen altijd hergebruikt worden.” Voor de borders is speciaal tufsteen gebruikt. „Dat gesteente groeit spontaan dicht met plantjes. Het wordt helemaal groen.”

Bewust onderhoud

Everts coacht het stel bij het milieubewust onderhouden van de tuin. Hij geeft tips en helpt waar nodig. „Ik wil geen kunstmest en chemische bestrijding gebruiken. Om de bodem te verbeteren en planten weerbaarder te maken tegen ziekten strooi ik Bokashi. Dat is gefermenteerd organisch materiaal dat op een speciale manier is gemaakt.”

Rommel in de tuin hoort er gewoon bij, stelt Everts. „Onkruid is niet altijd storend, maar soms een kwestie van acceptatie. Ook mag je in de herfst gerust blad laten liggen, egels zijn er dol op.”