CDA-kamerlid Kortenhorst en VVD’er Van Baalen concludeerden na afloop van hun reis dat de militairen hun taken voldoende kunnen uitoefenen, maar dat ze steeds vaker het doelwit van geweld zijn.

Vorige week was het weer een paar keer raak. Een Nederlandse patrouille is zaterdagavond in de Iraakse stad Ar Rumaytah beschoten. In de stad Samawah raakten eveneens militairen betrokken bij een schotenwisseling. Eerder die dag werden mortiergranaten afgevuurd op Nederlandse militairen en afgelopen vrijdag waren ook al soldaten doelwit van beschietingen. Bij deze incidenten raakte niemand gewond.

Kortenhorst en Van Baalen zijn ervan overtuigd dat de Nederlandse militairen nuttig werk leveren en dat de lokale bevolking hen accepteert. Voor Kortenhorst was ook de veiligheidssituatie nog aanvaardbaar. Voor Van Baalen had het bezoek elke twijfel over de missie volledig weggenomen. „Zonder de coalitie valt Irak op dit moment niet te regeren. Als we nu weg zouden gaan, zou de zaak als een kaartenhuis in elkaar zakken.”

Oppositiepartijen PvdA en SP concludeerden na de gesprekken die zij in Irak hadden gevoerd dat de Nederlandse militairen zo snel mogelijk weer naar huis moeten. De spanning en de risico’s in Irak nemen bijna dagelijks toe. De steun voor de radicale sjiitische geestelijke al-Sadr groeit zienderogen door het harde optreden van de Amerikanen en de schandalen die opduiken over de mishandeling van Iraakse gevangenen, constateerden de kamerleden Eijsink (PvdA) en Van Velzen (SP) zaterdag na hun terugkeer in Nederland.

Het kabinet besluit eind deze of begin volgende maand over de verlenging van het mandaat van de Nederlandse militairen met een halfjaar. Minister Kamp van Defensie laat zich niet van de wijs brengen door kritiek vanuit de oppositie en van coalitiegenoot D66. Volgens hem is het nog altijd de regering die besluiten neemt, en niet het parlement. „Om een eventueel besluit van de regering tot verlenging te blokkeren, hebben de tegenstanders een meerderheid in het parlement nodig”, aldus de bewindsman zaterdag in een interview met NRC Handelsblad. „Zolang de tegenstanders er niet in slagen een meerderheid te krijgen voor een uitspraak: „Dit deugt niet, dit mag u niet uitvoeren”, blijft een regeringsbesluit in stand.”

In tegenstelling tot een besluit tot deelname aan een vredesmissie, is bij verlenging brede steun in het parlement minder belangrijk, stelt Kamp. In dat laatste geval wegen volgens de bewindsman ook andere elementen zwaar, zoals: „continuïteit, gewekte verwachtingen en het feit dat reeds verantwoordelijkheid is genomen.” Kamp heeft al enkele keren laten doorschemeren dat de missie in Irak wat hem betreft kan worden verlengd.

Niet iedereen schaart zich achter dit standpunt. Ongeveer tachtig mensen hebben zaterdag bij het Amerikaanse consulaat op het Museumplein in Amsterdam geprotesteerd tegen de „Amerikaanse martelpraktijken” in Irak. De betogers eisten dat Nederland zijn soldaten uit Irak terugtrekt.