„Ik voel me heel nederig”, zei de van oorsprong Italiaanse Gandhi zaterdag, nadat de leden van haar Congres-partij haar hadden aangewezen als hun parlementsleider, een belangrijke stap op weg naar het premierschap. „Ik sta hier vandaag op een plaats die ooit werd bezet door mijn grote leermeesters”, zei Gandhi, waarna ze hun namen noemde. Jawaharlal Nehru, de eerste premier van India; Nehru’s dochter Indira Gandhi, langdurig premier en Sonia’s schoonmoeder; en oud-premier Rajiv Gandhi, haar vermoorde echtgenoot.

Ook een nieuwe generatie Gandhi’s verscheen bij de jongste verkiezingen op het toneel. Rahul en Priyanka Gandhi, kinderen uit het huwelijk van Sonia en Rajiv, voerden allebei actief campagne. Rahul slaagde erin om in zijn district een parlementszetel te veroveren. Priyanka stelt zich naar verluidt kandidaat zodra haar kinderen wat groter zijn.

Mogelijk heeft de politieke opkomst van de twee dertigers ook hun moeder gebaat. Zij streed als leidster van de linkse oppositiepartij Congres tegen de conservatieve Bharatiya Janata-partij van de bejaarde premier Atal Bihari Vajpayee. Door de opkomst van twee jongste Gandhi-telgen -de vijfde politiek actieve generatie van de familie- komt de horizon voor de partij opeens 25 jaar verder te liggen, zegt Rajiv Desai, een naaste vriend van de familie en de voorlichter van Sonia Gandhi. De jonge Gandhi’s geven Congres nieuw elan. „Opeens denkt Congres: „Wacht eens even… Hier is die oude man van 80, strompelend met stalen knieën. En moet je ons zien: de toekomst is van ons.”

Die strompelende oude man -de inmiddels demissionaire premier Vajpayee- hoopte zijn belangrijkste rivaal in diskrediet te brengen door haar buitenlandse achtergrond te benadrukken. Als niet-Indiase zou ze ongeschikt zijn voor het premierschap. Veel kiezers, met name de miljoenen armen die niet hebben geprofiteerd van de explosieve economische groei onder Vajpayee, waren het niet met hem eens en kozen voor Gandhi. Zoals veel armen in de Verenigde Staten nog altijd portretten van John F. Kennedy aan hun afbladderende muren hebben hangen, zo is ook het aureool rond de Gandhi’s in de loop der decennia niet verbleekt.

„Tijdens mijn reizen met Rajiv naar de meest afgelegen en armste delen van India ervoer ik hoe diep de gevoelens zijn die mensen voor hem koesterden”, schreef Sonia Gandhi in een in 1992 gepubliceerd boek, een eerbetoon aan haar man. Maar Rajiv gaf dan ook net zo veel om gewone burgers als om koningen, ongeacht hun geloof of kaste, aldus Sonia.

Veel Indiërs geloven dat niemand zich zo voor hen inzet als de Gandhi-dynastie. De Gandhi’s hebben hun leven in het teken gesteld van zoiets abstracts als de natie, zegt Desai. „Wat ze vertegenwoordigen, is opoffering. Dat is hun charisma en hun enigma.”

In het dorp Khatiwas, in de noordelijke deelstaat Haryana, weten de boeren het wel. Zij hebben Congres gestemd. Hun leven was immers beter toen er nog een Gandhi aan de macht was. Toen had je tenminste het gevoel dat de regering voor iedereen z’n best deed, en niet alleen voor de rijken. „Het is om wat ze doen waarom we van we houden, niet om hoe ze heten”, zegt Rao Amar Singh, een van de boeren. „De kleine plaatsjes houden allemaal van die mensen. Er is hier weinig goeds gebeurd sinds de Gandhi’s niet meer aan de macht zijn.”