Nee, in Berlijn gaat het niet om het breken met de Europese Unie, de overeenkomst met Oekraïne of meer macht voor de Turkse president. In de Duitse hoofdstad worden driftig handtekeningen verzameld voor fietsen en vliegtuigen.

Dat klinkt wellicht ietwat bevreemdend, maar het is echt zo. Een klein jaar geleden leverde het burgerinitiatief ”Volksentscheid Fahrrad” meer dan 100.000 krabbels op om de stadsregering te dwingen tot meer investeringen in de fietsinfrastructuur: meer fietspaden, meer fietsenrekken. Dat werk.

Deze week krijgt de gemeenteraad van Berlijn er een flinke stapel bij op het bureau: bijna 200.000 hoofdstedelingen vinden dat vliegveld Tegel open moet blijven, of dat daar tenminste over moet worden gestemd.

Voor de niet-Berlijners een korte uitleg. Een kleine tien jaar geleden telde Berlijn nog drie kleinere vliegvelden: Tempelhof, Tegel en Schönefeld. Het eerste werd in 2008 –na een referendum– gesloten, omdat het midden in de stad ligt en omdat omwonenden de overrazende vliegtuigen beu waren. Tegel (west) en Schönefeld (oost) bleven over. Al vlak na de val van de Muur ontstond het plan om alle kleine vliegvelden te vervangen door één groot, modern complex.

Dat vliegveld staat er al, maar het is er muisstil. In 2012 had het open moeten gaan, de fanfare was besteld, de uitnodigingen waren op de post gedaan. Maar toen bij de laatste check bleek dat maar weinig veiligheidssystemen werkten, werd het feest alsnog afgeblazen. De openingsdatum is nog altijd niet bekend.

Door deze kwestie ontstaan er nieuwe problemen. Omdat er toch een nieuw vliegveld zou komen, is er geen geld meer gestoken in het onderhoud van de oude vliegvelden, die dagelijks steeds meer passagiers moeten verwerken. Berlijn is inmiddels zo’n geliefd reisdoel geworden dat men nu al weet dat –mocht het nieuwe vliegveld ooit opengaan– het te klein is om de reizigersstroom aan te kunnen. En toch wil de stad het oude Tegel sluiten. Want dat is ooit afgesproken.

Daarom is er nu de handtekeningenactie om Tegel open te houden. Maar of daar ook snel een referendum over gaat komen, is zeer de vraag. Dat laat de procedure rond het fietsreferendum wel zien. Een jaar nadat de stapels handtekeningen werden ingeleverd, is er zelfs nog geen datum geprikt.

Beide referenda hebben iets gemeen. De inwoners zijn erg ontevreden over het stadsbestuur. De gemeenteraad is tegelijkertijd erg ontevreden over de inwoners, en probeert via allerlei middelen de volksraadplegingen te omzeilen. De tijd verstrijkt, en intussen verandert er weinig aan de kapotte fietspaden en de vervallen vliegvelden.