Actieve en betrokken vaders dragen bij aan de ontwikkeling van kinderen, de emancipatie van vrouwen, hun eigen levensgeluk en het welzijn van de samenleving als geheel. De verlofmogelijkheden voor vaders om te zorgen voor hun pasgeboren kind zijn in Nederland opvallend beperkt. Een meerderheid van de politieke partijen, zoals CDA, D66, GroenLinks, SP en ChristenUnie, noemt een uitbreiding van het vaderschapsverlof in haar verkiezingsprogramma. Een slimme zet, want uit onderzoek van Rutgers, Kenniscentrum seksualiteit, blijkt dat 58 procent van de Nederlanders vóór uitbreiding van het vaderschapsverlof is.

Nederland loopt achter

Circa twaalf weken voor moeders versus twee dagen voor vaders, dat is nu de verdeling van het betaald verlof na de geboorte van een kind in Nederland. Nederland loopt hiermee mijlenver achter op andere landen in Europa, waar vaders gemiddeld acht weken krijgen. Zo hebben vaders in Zweden drie maanden verlof na de geboorte van hun kind, maar ook in bijvoorbeeld Slovenië en Portugal krijgen vaders ten minste vijftien dagen betaald verlof direct na de geboorte.

Het voorstel van de huidige Nederlandse regering voor een verlenging naar vijf betaalde dagen maakt die achterstand bij lange na niet goed. Bij een uitbreiding van het vaderschapsverlof denken wij niet in dagen, maar liever in weken of maanden.

Gemiste kans

In de verlofregeling moet het welzijn van het kind vooropstaan. Naast goede voeding, verzorging en een veilige omgeving is een gezonde hechtingsrelatie met ten minste één verzorger van groot belang. Voldoende zorg en aandacht van de ouder voor het kind in het eerste jaar bevordert de onderlinge hechting.

Met de huidige beperkte verlofregeling missen vaders deze kans op hechting. Dit is niet alleen oneerlijk voor mannen, maar ook een gemiste kans voor kinderen. De aanwezigheid van vaders vanaf de geboorte bevordert namelijk de emotionele en intellectuele ontwikkeling van kinderen, zoals de ontwikkeling van empathie.

Betrokken vaderschap verbetert ook de ontwikkeling van cognitieve vaardigheden, waardoor kinderen beter voorbereid zijn op de basisschool. Daarnaast kunnen zorgende vaders de kans op onder meer depressie, angst en onzekerheid bij hun kind verminderen. Het verlof moet daarom lang genoeg zijn voor beide ouders. Zo kunnen ook vaders meer tijd besteden aan het ontwikkelen van een band met hun baby, juist in die prille beginfase.

Financiële barrières

Het kunnen opbouwen van een band met je kind zou niet afhankelijk moeten zijn van de financiële mogelijkheden van een gezin. Dit is helaas nu wel het geval. Onderzoeken laten zien dat financiële overwegingen een grote rol spelen in het al dan niet opnemen van verlof door vaders. Veel gezinnen kunnen het zich simpelweg niet veroorloven om tijdelijk het inkomen van de man te missen. Het is daarom cruciaal dat het vaderschapsverlof financieel wordt gecompenseerd zoals dat ook gebeurt bij het verlof voor vrouwen.

Bij een vergoeding van 80 procent of meer van het inkomen wordt verlof het meeste opgenomen. Het merendeel van de mannen in Nederland wil ook meer tijd aan het gezin besteden als daar minder praktische en financiële bezwaren aan zouden kleven.

Het is aan de politiek om de verkiezingsprogramma’s straks waar te maken. Na 15 maart is het hoog tijd voor een verdere uitbreiding van het vaderschapsverlof. Want met een uitgebreid betaald vaderschapsverlof wint iedereen: kinderen, moeders, vaders, werkgevers en de samenleving als geheel. Betaald vaderschapsverlof is er voor iederéén.

De auteur is directeur van Rutgers, Kenniscentrum seksualiteit.