Oud-premier Tusk doet volgens zijn eigen regering zijn werk niet. „President Tusk heeft gefaald om adequate onpartijdigheid te tonen,” schrijft Szydlo in haar opmerkelijke brief aan haar collega’s, van wie de meerderheid wel achter Tusk (59) staat.

Ook Nederland steunt hem. „Hij is altijd fair als voorzitter. Met het oog op de bal. In hele roerige tijden heeft hij het hoofd koel gehouden en steeds de oplossing vooropgezet, niet de problemen. Daar kunnen we mee verder”, zegt premier Mark Rutte woensdag in een verklaring.

Hij zegt „heel goed” met Tusk te hebben samengewerkt. Volgens Rutte is het „onze taak om stabiliteit, veiligheid en groei te waarborgen. Daar moet onze aandacht naartoe gaan, zeker omdat we met Donald Tusk al de juiste man hebben om dat proces voor te zitten.”

Het is ongebruikelijk dat een lidstaat een zittende voorzitter van een EU-instelling openlijk onderuithaalt. Maar, aldus Szydlo, „onze motieven moeten worden toegelicht”. „Tusk gebruikt zijn EU-functie om zich persoonlijk in politieke geschillen in Polen te mengen. Hij heeft er verschillende keren voor gekozen zijn Europese mandaat te schenden.” Ze verzoekt de EU-leiders ermee in te stemmen Tusk te vervangen door een andere Poolse kandidaat, EU-parlementariër Jacek Saryusz-Wolski.

De liberaal Tusk, medeoprichter van de politieke partij Burgerplatform (PO), nu in de oppositie, werd in 2014 unaniem door de EU-leiders voor een eerste termijn van 2,5 jaar gekozen. Hij uit regelmatig openlijk zorgen over de persvrijheid en het Constitutioneel Hof in eigen land. De conservatief-populistische PiS-regering van Szydlo maakt er al een tijd geen geheim van af te willen van Tusk.

Volgens EU-bronnen hoeft Tusk zich geen zorgen te maken over zijn herbenoeming. Maar dat hij niet zoals gebruikelijk met unanimiteit wordt gekozen, komt de eenheid binnen de EU niet ten goede, vrezen zij.