De Schotse gereformeerde theoloog en prediker bespreekt tien kernpassages over heiliging uit het Nieuwe Testament. Die passages gaan veel meer over wat heiliging is dan dat ze heiliging voorschrijven als een gebod, signaleert Ferguson. Ze schetsen de grondlijnen, ze geven blauwdrukken, om het met de ondertitel van het boek te zeggen. Daarom is inzicht in wat heiliging is belangrijker dan allerlei regels en praktische aanwijzingen.

Fundamenteel voor heiliging is dat God de gelovigen scheidt van wat ze van nature waren in de zonde. Dat doet Hij door de dood en opstanding van Christus. Wie door het geloof met Hem is verenigd, is met Hem gestorven aan de zonde en met Hem opgewekt tot een nieuw leven.

Uit het inzicht in dit evangelie vloeit de heiliging vanzelf voort. Weten wie je bent, bepaalt hoe je leeft, benadrukt Ferguson steeds. Vanuit de gemeenschap met Christus vernieuwt de Heilige Geest de gelovigen naar het beeld van Christus. Dat sluit de menselijke inspanningen niet uit, maar in. Het oude leven moet worden afgelegd en het nieuwe aangedaan (Kol. 3). Ook dat krijgt van Ferguson het volle pond.

Wie schrijft over heiliging, moet balanceren. Aandacht voor heiliging kan zo maar ten koste gaan van de rechtvaardiging. Er is een spanningsveld tussen vernieuwing en blijvende zondigheid, tussen Gods werk en menselijke inspanningen, tussen heilsgeschiedenis en heilsorde, tussen het individu en de gemeenschap. Het is niet eenvoudig om al deze aspecten aandacht te geven zonder de balans te verstoren. Ferguson slaagt daar echter heel goed in.

Hij werkt daarbij vooral met overzichtelijke indelingen. Zo belicht hij Galaten 5:16-17 vanuit drie gezichtspunten. Er is een ”large scale picture”: vlees en Geest zijn beschrijvingen van de twee tijdperken waarin christenen leven, het oude en het nieuwe. Er is ook een ”personal picture”: „in het vlees zijn” en „in de Geest zijn” duiden op twee verschillende perioden in het leven van iemand die een gelovige is geworden. Ten slotte is er een ”immediate picture”: de machten van vlees en Geest blijven in ons leven met elkaar wedijveren. Over hoe je met het oog daarop moet leven, draagt Ferguson weer vijf punten aan.

Door de opzet blijft het boek dicht bij de Bijbel. Er is geen duidelijke thematische lijn, meer een spiraal. Er is herhaling, maar nooit zonder verdieping. Tegelijk is er toch een soort rode draad, vanuit Gods verkiezing (1 Petr. 1) via de dood en opstanding van Christus (Gal. 2:20 en Rom. 6), het doden van de zonde (Rom. 8:12-13), naar het einddoel: gelijkvormigheid aan het beeld van Gods Zoon (Rom. 8:29).

Het valt op dat de auteur weinig theologen en Bijbelverklaarders citeert. Het is echter duidelijk dat hij zijn exegetische en theologische huiswerk goed gedaan heeft. Ferguson weet waarover hij schrijft. Vooral zijn hoofdstuk over de blijvende plaats van de wet –op basis van Mattheüs 5:17-20, de enige passage die niet uit de brieven afkomstig is– geeft blijk van originaliteit. Misschien overtuigt Ferguson niet altijd, hij zet wel altijd aan het denken.

”Devoted to God” is een mooi boek om voor jezelf te lezen. Het kan ook goed dienen als basis voor Bijbelstudie of preekvoorbereiding. Over praktische aanwijzingen en concrete toepassingen is meer te zeggen dan Ferguson doet. Gelukkig hebben anderen daar weer over geschreven. Maar lees dan eerst dit boek.

Boekinfo

Devoted to God: Blueprints for Sanctification, Sinclair B. Ferguson; uitg. The Banner of Truth, Edinburgh, 2016; ISBN 978 1 84871 690 2; 277 blz.; £ 8,-.