Dat zei prof. dr. J. van Oort, bijzonder hoogleraar aan de Katholieke Universiteit Nijmegen, woensdagavond tijdens een lezing voor de studentenvereniging Depositum Custodi naar aanleiding van het jaarthema ”Oorlog en vrede”.

In de stormen van de tijd hield Augustinus de ogen gericht op het einde aller dingen; voor de gelovige enkel vrede, voor de ongelovige niets dan verdoemenis. Prof. Van Oort: „Door zijn Afrikaanse achtergrond nam hij een onafhankelijke positie in tegenover het Romeinse rijk. Daarom was het voor hem ook mogelijk nuchter te blijven toen de wereld door de plundering van Rome in elkaar leek te storten.”

In reactie op de val van Rome schreef Augustinus zijn grote werk ”De Civitate Dei” (Over de stad van God). Terwijl andere auteurs de geschiedenis zagen als een kringloop, ging hij ervan uit dat de geschiedenis zich ontwikkelt richting een bepaald doel. „Augustinus’ wijze van geschiedbeschouwing geeft zin aan het leven.”

In zijn lezing benadrukte prof. Van Oort dat de christen, hoewel hij in beginsel deel uitmaakt van de hemelse stad, toch woont in de aardse. Hij moet daarin ook verantwoordelijkheid nemen en de consequenties daarvan dragen. In het 19e boek van ”De Civitate Dei” illustreert Augustinus het moeilijke van deze positie aan de hand van het voorbeeld van een rechtvaardige rechter. Deze is wel rechtvaardig, maar hij kan door omstandigheden gedwongen worden onrecht te plegen. „Dat is het dubbele, het tweezijdige van het christenleven in deze aardse stad. Augustinus voelt dat haarfijn aan, maar roept toch op om gebruik te maken van de vrede en rust die de aardse stad ons biedt. Die vrede is een grote gave van God, die wij mogen gebruiken tot een goed christenleven”, aldus prof. Van Oort.