Neem Zainab. Elf jaar is ze. Ze woont in een vluchtelingenkamp in Syrië. Meer dan de helft van haar leven heeft ze oorlog meegemaakt. „Ik heb zo veel vreselijke dingen gezien. We moeten terug naar school om te studeren, maar dat kan niet. Er zijn mensen zoals mijn broer die alles vergeten zijn wat ze ooit hebben geleerd. Als je hem vraagt hoeveel één plus één is, weet hij het gewoon niet. Hoe moet het als dit zo doorgaat en ik mijn hele toekomst verlies?”

Of Zeinah uit Aleppo. „Ik ben bedroefd als we een landelijke feestdag hebben. Want mijn ouders zijn er niet bij omdat ik hen heb verloren. En iedereen om me heen gaat dood.”

Of Ala’a uit Ghuta: „Ik zou in de war zijn als ik geen luchtaanvallen zou horen of zien, want ze zijn aan de orde van de dag.”

De psychische schade aan een hele generatie Syrische kinderen kan spoedig onomkeerbaar zijn, waarschuwt Save the Children in het rapport ”Invisible wounds”. De impact van de oorlog heeft volgens het onderzoek van de hulporganisatie tot een ongekende toename van stressgerelateerde verschijnselen geleid. Bedplassen, zelfverminking, zelfmoordpogingen en agressief gedrag komen tegenwoordig veel vaker bij Syrische kinderen voor.

Moeite met praten

Hulpverlener Tamara uit Idlib: „We zien veel kinderen met ongewild urineverlies. Ook vaak rusteloosheid als gevolg van het geluid van explosies. Sommigen hebben last van geheugenverlies.”

Save the Children noemt de toestand in Syrië de „grootste humanitaire crisis sinds de Tweede Wereldoorlog.” Bijna 6 miljoen kinderen hebben acuut hulp nodig, maar ruim 4,5 miljoen van hen bevinden zich in belegerde plaatsen en zijn nauwelijks bereikbaar.

Bijna alle ondervraagde kinderen zeggen dat bombardementen en beschietingen de belangrijkste oorzaak van angst en stress zijn. Twee derde van de kinderen heeft óf een geliefde verloren, óf is zelf gewond geraakt, óf is hun huis kwijtgeraakt door een bombardement. Sommigen hebben een combinatie van deze gebeurtenissen meegemaakt.

In het kader van het onderzoek werden ook volwassenen ondervraagd. Bijna de helft van hen geeft aan dat zij kinderen hebben gezien die niet meer kunnen praten als gevolg van posttraumatische stress. Ook is huiselijk geweld fors toegenomen, aldus het rapport.

Door de oorlog is ook het aantal gedwongen huwelijken op steeds jongere leeftijd sterk gestegen. Ouders zijn veelal niet meer in staat om voor hun dochters te zorgen en proberen hen aan rijkere families uit te huwelijken.

Psycholoog Yusra: „We hebben jonge meisjes gehad die zelfmoord wilden plegen vanwege de druk om te trouwen. Ze wilden niet trouwen of ze hielden niet van de partner die hun ouders hadden uitgezocht.”

De conclusies zijn dramatisch, maar het is nog niet te laat voor de Syrische kinderen, benadrukt Save the Children. De toekomst is somber. Maar ondanks alle wreedheid en lijden vonden de onderzoekers ook glimpjes van hoop. „Ondanks alles waar zij doorheen gaan, dromen veel kinderen nog van een betere toekomst. Als zij nu de juiste hulp krijgen, zijn ze wellicht nog in staat om erbovenop te komen.”

De vraag is of dat ook zal gelden voor Abud uit Idlib. „Ik voel me altijd boos. Altijd.” Of voor Khaled, uit dezelfde stad. „Ik ben boos omdat het kind van mijn buurman in het ziekenhuis ligt omdat hij gewond raakte bij een bombardement.”