Abortus wordt in onze samenleving naar voren geschoven als een waardig alternatief bij een ongewenste zwangerschap of wanneer er een baby verwacht wordt met een afwijking. Minister Ploumen heeft zelfs een fonds opgericht: ”she Decides” (Zij beslist). Immers, een dergelijke effectieve oplossing mag anderen niet worden onthouden. Abortus is een mensenrecht, draagt bij aan de emancipatie van vrouwen en leidt ook tot een afname van lijden. Er komt immers een eind aan alle stress, pijn, zorgen, angst en paniek die een ongewenste zwangerschap met zich mee kan brengen.

Naar mijn mening is er vanuit psychologisch perspectief behoorlijk wat af te dingen op dit laatste aspect – nog afgezien van ethische en/of theologische bezwaren tegen abortus. Een abortus brengt óók lijden met zich mee, alleen op een andere manier. Het beëindigen van een zwangerschap kan ook leiden tot pijn, stress, verdriet, angst en twijfel. Het is oneerlijk om het ene lijden voor het andere lijden in te wisselen en dit te promoten als een constructieve oplossing. Wie dat doet, neemt vrouwen niet serieus in hun lijden.

Incasseringsvermogen

Ook ik ben van mening dat wij als mensheid geroepen zijn om lijden zo veel mogelijk uit te bannen. Lijden is primair zinloos. Veel mensen slagen er uiteindelijk in om lijden betekenis of zin te geven. Ze worden zich bijvoorbeeld bewuster van wat ertoe doet in het leven, ze voelen zich sterker of gaan alledaagse zaken veel meer waarderen. Primair heeft lijden echter geen functie, het draagt niet bij aan een betere wereld en stimuleert niet automatisch onze persoonlijke ontwikkeling.

In die zin kan ik voluit staan achter alle initiatieven om lijden, groot en klein, zo veel mogelijk in te perken. Echter dan wel op manieren die daadwerkelijk bijdragen aan een vermindering van lijden.

Het argument dat je minder lijdt als je ergens zelf voor kiest, gaat volgens mij niet op. Je lijdt misschien op een andere manier, maar lijden is lijden. Zelf kiezen voor een bepaalde manier van lijden zou juist kunnen bijdragen aan verwarring en schuldgevoel. Immers, als je zelf ergens voor kiest moet je er nadien niet over gaan klagen, is toch een beetje de gangbare mening.

Daarnaast vind ik het presenteren van abortus als een redelijk alternatief getuigen van een schromelijke onderschatting van het incasseringsvermogen van vrouwen. Geen enkel mens hoeft lijden op te zoeken, maar hoe dan ook wordt elk mens in zijn leven geconfronteerd met teleurstelling, verdriet en verlies. Steeds opnieuw sta ik versteld van de menselijke veerkracht en de psychologische vermogens om lijden het hoofd te bieden.

Veel vrouwen ervaren twijfel bij een ongewenste zwangerschap dan wel wanneer zij zwanger zijn van een baby met een afwijking. ”Ik kan het niet aan”, ”ik wil het niet”, ”ik durf niet” zijn gedachten die volkomen logisch zijn als reactie op lijden. Wat vrouwen op zulke momenten nodig hebben, is een aanmoediging om te vertrouwen op hun incasseringsvermogen.

Gemiste kans

Juist vrouwen hebben over heel de wereld en door heel de geschiedenis heen steeds blijk gegeven van enorme veerkracht en het vermogen om zich te aan te passen aan de moeilijkste omstandigheden. In plaats van mee te gaan in de twijfels van vrouwen, zouden we vertrouwen moeten uitdragen in de kracht, moed en het aanpassingsvermogen van vrouwen. In die zin is het aanbieden van abortus als redelijke optie een collectieve ondermijning van het zelfvertrouwen van vrouwen.

Er wordt vaak aangevoerd dat er talloze vrouwen zijn die een abortus hebben ondergaan en daar op geen enkele manier aan lijden, maar juist opgelucht zijn. Dat bevestigt wat mij betreft bovenstaande theorie. Juist vrouwen hebben aanleg om zich te kunnen aanpassen, flexibel te zijn, creatief en krachtig. Het feit dat veel vrouwen een abortus zonder al te veel moeilijkheden incasseren, bevestigt dat alleen maar.

En het bewijst ook de nutteloosheid van abortus. Waarschijnlijk waren deze vrouwen prima moeders geweest voor het kind waarvan zij zwanger waren. En hadden zij zich even goed kunnen aapassen aan de veranderde omstandigheden en de komst van een baby, als dat zij een abortus incasseerden. Zij hadden hun kind bij uitstek kunnen leren om te durven vertrouwen op eigen kracht, moed en doorzettingsvermogen. Eigenschappen die in dit ingewikkelde leven goed van pas komen.

De geboorte van een kind geeft vaak een impuls aan het zelfbewustzijn van vrouwen. Het is ultieme vrouwelijke daadkracht, nieuw leven voortbrengen. Geen man doet dat tot nu toe na. In die zin is een abortus voor elke vrouw een gemiste kans: voor wat betreft de persoonlijke ontwikkeling, de bevestiging van het zelfvertrouwen en het stimuleren van het vrouwelijke zelfbewustzijn.

De auteur werkt als gz-psycholoog bij een psychologenpraktijk.