Het zijn niet de minste scribenten die uitgeverij Van Wijnen in haar fonds heeft. De namen van Tom Wright en Tim Keller zijn doorslaande successen in de boekenbranche. Onlangs verscheen er van deze schrijvers een aantal nieuwe Bijbelstudies: van Wright twee delen over het Johannesevangelie en een deel over de tweede Korinthebrief, van Keller een (eerste) deel over de Romeinenbrief, inclusief gespreksgids.

Zowel het boek van Keller als de titels van Wright kenmerken zich door een zodanige verdeling van de stof dat ze zich prima lenen als gids bij het persoonlijk Bijbellezen. Daarnaast zijn ze bruikbaar voor bespreking in een groep. Het boek van Keller heeft zelfs een gespreksgids; de deeltjes van Wright bevatten niet zo’n dergelijke handleiding, maar hebben wel gespreksvragen achterin.

Keller positioneert zijn boek nadrukkelijk niet als commentaar. Hij ziet het „als een gids met uitleg, om het woord te openen en te laten zien hoe je het kunt toepassen in je leven.” Dat wil niet zeggen dat het boek oppervlakkig is. Het is te merken dat Keller te rade is gegaan bij gedegen Schriftuitleggers zoals John Murray en Douglas Moo. Het is sowieso interessant om te zien welke auteurs hij allemaal aanhaalt: van de puriteinen Sibbes en Guthrie tot Lloyd-Jones en Lewis. Keller is iemand die zich breed oriënteert.

Over het algemeen kenmerkt dit boek zich door een klassiek gereformeerde benadering van de Romeinenbrief (zo ziet Keller de ”ik” uit Romeinen 7 als een beschrijving van de worsteling van de gelovige met de zonde). Keller hanteert de reformatorische tweeslag van Wet en Evangelie en zegt diepe dingen over de ernst van de zonde. Het is fascinerend om hem in Paulus’ spoor te volgen langs de diepe afgronden van Romeinen 2 en 3 naar het bevrijdende nieuws van de rechtvaardiging van de goddeloze in Romeinen 4 en 5 en het nieuwe leven in Christus in Romeinen 6 en 7.

Mensen die vragen hebben bij het reformatorische gehalte van Keller zouden er goed aan doen dit boek te lezen. Zo voert hij een krachtig pleidooi voor het reformatorische verstaan van de rechtvaardiging als de imputatie van Christus’ gerechtigheid aan de gelovigen, op grond van Diens gehoorzame leven en lijden.

Westerse cultuur

Natuurlijk legt Keller eigen accenten. Ook hier treffen we, zoals in veel van zijn boeken, de omschrijving van zonde als afgoderij aan. „Als we God niet vereren, zullen we iets anders gaan vereren.” Zonde is niet alleen overtreding van Gods normen (zoals de jongste zoon deed), maar ook het pogen door moraliteit ons staande te houden voor God (wat de oudste zoon deed). Gods toorn manifesteert zich niet alleen in de eeuwige straf, maar net zo goed in de tijd, betoogt Keller in zijn bespreking van Romeinen 1. Als God een mens, een cultuur, overgeeft aan zijn of haar diepste wensen is dat net zo goed Gods oordeel: „Het ergste wat ons kan overkomen is dat we krijgen waarnaar ons hart zo sterk verlangt.” Een aangrijpende omschrijving van de huidige westerse cultuur.

Treffend is ook wat hij schrijft over homoseksualiteit, een gevoelig thema uit de Romeinenbrief: „Paulus was een bereisd en belezen Romeins staatsburger, hij wist van het bestaan van langdurige, stabiele, liefdevolle relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht. Desondanks kwalificeert hij deze relaties als onverenigbaar met wat de Schepper zich voorstelt bij een florerende mensheid.” Al met al een boek dat ik van harte wil aanbevelen.

Rechtvaardigingsleer

Voor de Bijbelstudieboekjes van Wright is mijns inziens iets meer onderscheidingsvermogen nodig. Wright is een groot Schriftgeleerde en schrijft originele, pakkende dingen in een frisse schrijfstijl, waarin hij in kort bestek veel meegeeft. Anders dan bij Keller is zijn schrijftrant minder gericht op de persoonlijke toepassing; het is meer de pen van de geleerde die inzichten mee wil geven dan van de pastor.

Anders dan Keller ook is zijn hermeneutische leesbril niet gereformeerd. Dat betekent niet dat je niet veel van hem kunt leren, wel dat je hem met onderscheidingsvermogen moet lezen. Soms betekent dat ook dat zijn inzichten niet sporen met de gereformeerde confessie. Dat is vooral het geval op het punt van de rechtvaardigingsleer. Waar Keller met verve het klassieke gereformeerde denken over de toerekening verdedigt, wordt dit door Wright juist ontkend, zoals blijkt uit zijn lezing van 2 Korinthe 5. Dat gelovigen de gerechtigheid van Christus toegerekend wordt wil Wright zo niet zeggen (al erkent hij de intentie van deze gedachte wel). Wel bieden zijn boekjes heel veel inzicht in de achtergrond van Jezus’ en Paulus’ leefwereld. Wie daar nieuwsgierig naar is, kan zeker in deze deeltjes terecht. Maar lees er wel iets naast. Keller bijvoorbeeld.

Boekgegevens

”Romeinen 1-7. Om te lezen, te leren, te leiden”, Tim Keller; uitg. Van Wijnen, Franeker, 2016; ISBN 978 90 519 4498 3; 245 blz.; € 16,95; ”Romeinen 1-7. Gespreksgids”, Tim Keller; uitg. Van Wijnen, Franeker, 2016; ISBN 978 90 519 4499 0; 112 blz.; € 7,50; ”Paulus voor iedereen. 2 Korintiërs. Met bijbelstudiegids”, Tom Wright; uitg. Van Wijnen, Franeker, 2016; ISBN 978 90 519 4319 1; 223 blz.; € 17,50; ”Johannes voor iedereen, dl. 1. Met bijbelstudiegids”, Tom Wright; uitg. Van Wijnen, Franeker, 2016; ISBN 978 90 519 4312 2; 245 blz.; € 17,50; ”Johannes voor iedereen, dl, 2. Met bijbelstudiegids”, Tom Wright; uitg. Van Wijnen, Franeker, 2016; ISBN 978 90 519 4313 9; 253 blz.; € 17,50.