Volgens Blocks zal de aftrek een belangrijk onderwerp worden bij de volgende verkiezingen. „Daarom willen we dat de discussie wel wordt gevoerd op basis van de juiste uitgangspunten." Blocks beklemtoonde dat de politiek duidelijkheid moet verschaffen over de aftrek van de hypotheekrente.

De NVB stelt wel enkele voorwaarden voordat tot afbouw van de renteaftrek wordt besloten. Zo moet een evenwichtige prijsontwikkeling op de woningmarkt zijn gegarandeerd. Ook moeten eventuele aanpassingen op het juiste moment gebeuren, zonder dat de financiële positie van gezinnen in gevaar komt.

De NVB heeft ongeveer zes varianten om de renteaftrek af te bouwen. Blocks spreekt geen voorkeur uit voor een daarvan. Een van de opties is jaarlijks de aftrek van het percentage inkomstenbelasting met 1 procentpunt te verminderen. Daarmee zou de aftrek over een periode van enkele tientallen jaren volledig zijn afgebouwd.

De NVB beklemtoont dat de overheid rekening moet houden met de belangen van consumenten. Voor ongeveer de helft van de Nederlandse gezinnen is de eigen woning het belangrijkste financiële bezit. Maar ook banken, als belangrijkste verstrekker van hypothecaire leningen, hebben belang bij een soepele overgangsregeling.

Van de 400 miljard euro aan uitstaande hypothecaire leningen is 250 miljard van de banken afkomstig. De totale waarde van alle eigen woningen bedraagt circa 700 miljard euro.

De Vereniging Eigen Huis verwijst de opvatting van de NVB niet direct naar de prullenbak. De vereniging van huizenbezitters onderstreept wel dat de afbouw van de regeling onderdeel moet uitmaken van een bredere kijk op de woningmarkt, waarbij bijvoorbeeld ook de rol van de onroerendzaakbelasting wordt meegenomen. Alleen dan is het onderwerp bespreekbaar. Als de politiek uitsluitend de renteaftrek wil aanpakken, zal de vereniging zich blijven verzetten, aldus een woordvoerder.

De Rabobank zegt in een reactie zeer te hechten aan behoud van de hypotheekrenteaftrek. Volgens de bank is afschaffing niet in belang van huizenbezitters en de economie. Bovendien draagt zo’n ingreep niet bij aan de gewenste stabiliteit van de woningmarkt, aldus een verklaring.

De regeringspartijen CDA en VVD hebben geen enkele behoefte aan een discussie over een beperking van de aftrek van hypotheekrente. „Daar is geen aanleiding toe", zegt CDA’er De Nerée. Volgens VVD–Tweede–Kamerlid Blok is er „geen verbod op nadenken", maar ook hij ziet geen reden de hypotheekrenteaftrek aan te pakken. Een woordvoerster van minister Zalm van Financiën noemt de hypotheekrenteaftrek „geen issue".

D66’er Bakker is eveneens „huiverig" om de aftrek ter discussie te stellen. „Als je het al doet, dan alleen in samenhang met de andere belastingen op wonen, zoals het huurwaardeforfait en de onroerendzaakbelasting".

PvdA–Kamerlid Crone is „zeer verrast dat de Nederlandse banken inzien dat het huidige systeem van renteaftrek niet ongewijzigd kan blijven". Volgens hem zal de schatkist te maken krijgen met miljardentegenvallers als de hypotheekrente gaat stijgen. Hij heeft daar al eerder voor gewaarschuwd.

Overigens vindt Crone het plan van Blocks om de aftrek op termijn helemaal af te schaffen „nergens op slaan". De PvdA presenteerde eerder al plannen om de renteaftrek te beperken voor de hogere inkomens. „Dan blijft hij voor de middengroepen overeind", aldus Crone. Hij wil voor de zomer nog een debat met het kabinet over het rapport van de banken.