„We hebben de melkaanvoer in balans weten te houden met onze verwerkingscapaciteit”, zei CEO Roelof Joosten. „Dat heeft rust gebracht op de zuivelmarkt. Het sentiment zou zeker negatief beïnvloed zijn als wij als grote partij melk hadden moeten slijten op de spotmarkt” (restmarkt waar fabrieken tijdelij- ke overschotten aan collega- bedrijven te koop aanbieden, TR).

Vanaf 9 januari hield FrieslandCampina op te veel geleverde melk 90 procent van de maandelijkse zogeheten garantieprijs in. Melkveehouders die onder hun referentie bleven, kregen juist een bonus. Die referentie was toebedeeld op basis van de melklevering gedurende een bepaalde periode in 2016.

Aanvoer melk

In de aanloop naar en vooral na de afschaffing van de Europese melkquotering in april 2015 is de melkproductie en daarmee de aanvoer bij FrieslandCampina, dat pakweg 80 procent van de Nederlandse boerderijmelk verwerkt, met sprongen toegenomen. In 2016 waren de ruim 13.000 aangesloten melkveebedrijven goed voor een record melkplas van 10,8 miljard kilo. Vier jaar eerder, in 2012, was dat nog 8,9 miljard kilo.

Het concern dreigde de melkstroom niet meer aan te kunnen en greep vorig jaar al twee keer in, toen nog op vrijwillige basis. In januari volgde de standstill. Die eindigde woensdag, de dag waarop de wettelijke regeling van kracht werd waarmee staatssecretaris Van Dam (Economische Zaken) de sector dwingt om in te krimpen tot onder het zogeheten fosfaatplafond, de maximale productie van fosfaat via mest die Nederland met de Europese Commissie is overeengekomen. De regeling, afgestemd met het bedrijfsleven, werkt langs drie sporen: vermindering van het fosfaatgehalte in veevoer, een stoppersregeling (zie kader ”Van Dam helpt alle stoppers”) en inkrimping van de melkveestapel.

Hoeveel aangesloten FrieslandCampinaboeren de afgelopen twee maanden op hun melkprijs zijn gekort, kon de onlangs aangetreden coöperatievoorzitter Frans Keurentjes donderdag niet zeggen. „Dat moeten we nog uitrekenen.”

Dat een deel van de leden ontevreden is over de ruimhartige medewerking van hun coöperatie aan het fosfaatreductiepakket is Keurentjes bekend. „Daar gaan we mee in gesprek.” Hij benadrukte het belang van het behoud van de derogatie – een ontheffing van Brussel waardoor Nederlandse boeren extra mest mogen uitrijden mits het fosfaatplafond niet wordt overschreden. „Het is uniek dat we ons samen met de andere zuivelbedrijven en boerenorganisatie LTO hebben sterk gemaakt om die te behouden.”

Melkprijs

Topman Joosten zei te verwachten dat de aanvoer van melk dit jaar uiteindelijk „een paar honderd miljoen” kilo lager zal uitvallen dan in 2016. Omdat vraag en aanbod op de internationale zuivelmarkt momenteel redelijk in balans zijn, rekent hij erop dat FrieslandCampina de melkprijs voor de aangesloten boeren „op korte termijn” wel op het huidige niveau zal kunnen handhaven. De garantieprijs –een basisprijs voor melk van standaardkwaliteit– voor maart werd begin deze week vastgesteld op 36 euro per 100 kilo.

Boven op de garantieprijs ontvangen de boeren een plus in de vorm van een zogeheten prestatietoeslag en ledenobligaties. Deze plus kwam in 2016 uit op 3,44 euro per 100 kilo, ofwel 371 miljoen euro voor alle leden samen. Dat is het hoogste bedrag sinds de fusie van FrieslandFoods en Campina in 2008.

Van Dam helpt alle stoppers

Redactie politiek

DEN HAAG. Alle 497 aanvragen voor de stoppersregeling worden in behandeling genomen, heeft staatssecretaris Van Dam (Economische Zaken) donderdag geschreven aan de Kamer. Doel van die regeling is om melkveehouders over te halen hun bedrijf te beëindigen door hun koeien op te kopen. Inschrijving voor de regeling werd onlangs al na één dag gestopt omdat de animo veel te groot was. Samen met de sector heeft Van Dam het budget fors verhoogd, zodat toch alle aanvragen kunnen worden gehonoreerd.