Een van de kritiekpunten die Shapira formuleert, is de onwetendheid bij het Israëlische kabinet rond het gevaar dat de tunnels opleverden die Hamas vanuit Gaza naar Israël had gegraven. Volgens hem waren de premier en de defensieminister er wel van op de hoogte, maar informeerden ze het kabinet slechts in „vage, algemene verklaringen.” Het leger was daardoor onvoldoende voorbereid op de bedreiging die uitging van de tunnels.

Een ander verwijt dat Shapira maakt, is dat de ministers het nalieten om na te gaan of de oorlog met diplomatieke middelen afgewend had kunnen worden. Minister van Defensie Moshe Ya’alon zou kort na het uitbreken van de oorlog hebben gezegd dat deze voorkomen had kunnen worden als er meer gedaan was aan de humanitaire situatie in Gaza. De bevolking daar is vrijwel van de buitenwereld afgesloten, de werkloosheid is er hoog en de infrastructuur verwaarloosd.

Hoge prijs

Daarvoor is een zware prijs betaald. Tijdens de oorlog, ook wel ”Operatie Beschermende Rand” genoemd, kwamen aan Israëlische zijde 67 soldaten en 6 burgers om het leven. In Gaza vielen meer dan 2100 doden, van wie volgens de Verenigde Naties meer dan de helft burgers waren. Hamas schoot duizenden raketten op burgerdoelen in Israël af.

Shapira richt zijn pijlen vooral op Netanyahu, Ya’alon en op de voormalige hoofden van de Mossad en militaire inlichtingendiensten. Wie er goed van afkomt, is Naftali Bennett, toenmalig minister van Economische Zaken. Hij zag de gevaren bijtijds in en wees erop dat Israël geen strategisch plan had voor Gaza. Bennett hamerde ook op de gevaren als gevolg van de tunnels.

Tijdens de oorlog lukte het Israël niet om alle tunnels definitief onklaar te maken. Het leger meldde de vernietiging of zware beschadiging van meer dan dertig tunnels. De beschadigde exemplaren zijn echter weer door Hamas hersteld. Hoewel Israël de legerafdeling die de ondergrondse gangen moet opsporen heeft versterkt, zouden tien tot twintig tunnels weer operatief zijn.

Het rapport zal naar verwachting geen negatieve gevolgen hebben voor de regering-Netanyahu. De premier zei de afgelopen dagen verschillende keren dat hij juist heeft gehandeld. Zijn aanhangers lijken genoegen te nemen met die verklaringen.

Vooruitkijken

Voor Ya’alon zijn de druiven zuurder. Het wordt voor hem lastiger in de politiek terug te keren, mocht hij dat willen. Voor Bennett geldt het tegendeel: hij kan het rapport inzetten bij zijn pogingen om premier te worden. Tegelijkertijd geldt: politieke en militaire leiders zullen hun lessen uit het rapport trekken, maar het grote publiek zal de inhoud naar verwachting snel vergeten.

Minister van Inlichtingen Israel Katz gaf aan dat de lessen ter harte zijn genomen, maar dat het vooral van belang is om de toekomstige bedreigingen in het oog te houden: „Iran, Hezbollah, Hamas en de globale jihad.”