In mei 2002 legde de veiling de railverbinding met de onbemande bloemenkarretjes aan. De computergestuurde trolleys vervoeren de sierteeltproducten vanuit de veiling rechtstreeks naar de exporteurs, die zich hebben gevestigd in het nieuwe bedrijvengebouw. Een complex dat in gebruik is genomen omdat de veilinghallen te vol raakten.

Recent werd het terrein volledig operationeel. Drie grote exporteurs, Blumex, Fleura en Hilverda De Boer, kochten kavels op VBA-Zuid, lieten er nieuwe bedrijfspanden verrijzen en sloten zich aan op de shuttle. „Zuid is nu vol”, zegt projectmanager logistiek bedrijf van VBA, Jeroen Appels, terwijl hij zijn bezoek door de kleurrijke wereld van het nieuwe veilingcomplex voert. Voor de klant heeft het shuttlesysteem veel voordelen. „Hij wil liever regelmatig één karretje bloemen krijgen, dan een sleep van vijftien. Dat was in het oude systeem het geval.”

In een controlekamer houden drie medewerkers in ”Zuid” op beeldschermen het systeem permanent in de gaten. Ook in de centrale veilinghallen heeft controle plaats. Alles is geautomatiseerd. Zijn de karretjes eenmaal geladen met via de veilingklok gekochte bloemen, dan vinden zij vanzelf via barcodes hun weg naar de eigen stations van de grote exporteurs. „Als alles goed gaat, doen wij niet anders dan koffiedrinken”, lacht de chef van de controlekamer. „Als er trolleys blijven hangen, zijn we net als de NS. Via wissels en bypasses zorgen we dat er geen noemenswaardige vertragingen ontstaan.” Voor bijzondere gevallen heeft de veiling een noodoplossing. Binnen een kwartier kan het vervoer vanuit de centrale hallen met behulp van traditionele trekkers op gang komen.

Dat mag ook wel, want de constante aanvoer bepaalt voor een groot deel de kosten. Snelheid, daar draait het om bij de veiling. Met een gangetje van 11 tot 13 kilometer per uur vervoert de shuttle 2600 karren per uur. Ter vergelijking: dat is de inhoud van twaalf vrachtwagens. De verwachting is dat de shuttle jaarlijks 4 miljoen trolleys zal verwerken. Dat aantal wordt volgens de prognoses in 2009/2010 bereikt. Tegen die tijd zal opnieuw naar uitbreiding moeten worden omgezien.

VBA-directeur Ph. Smits verwacht het shuttlesysteem, dat zonder alle randvoorzieningen 35 miljoen euro kostte, binnen zeven tot acht jaar terugverdiend te hebben. De coöperatieve veiling legde voor de totstandkoming van VBA-Zuid 145 miljoen op tafel, de bedrijven legden er zelf door aankoop van kavels en de bouw van nieuwe bedrijven nog eens 145 miljoen euro bij.

De shuttle past volgens Smits naadloos in de trend dat klanten steeds vaker in kleine porties hun bloemen bij de veiling inkopen. „Kopers willen 24 uur per dag direct van bloemen worden voorzien.” De klanten slaan zelf ook aan het mechaniseren. Zo werken verschillende bedrijven in VBA-Zuid met de meest geavanceerde technieken en zijn allerlei sorteer- en verdelingswerkzaamheden volledig geautomatiseerd.” De teler staat hetzelfde te wachten, voorziet Smits.

De telers staan ook voor de opgave om, mede als gevolg van de aanhoudende druk op de prijzen, steeds meer te produceren tegen dezelfde kosten. De veiling zelf zal het gebruik van digitale systemen bij het aanvoeren van de bloemen vanaf de kwekerij de komende jaren verder optimaliseren. Dat betekent in de praktijk een snelle aanvoer en geen wachttijden meer voor de transporteur.

Hoewel de veiling voor dit jaar geen groei verwacht, wil dat niet zeggen dat er in de toekomst geen uitbreidingen zullen plaatshebben. Smits denkt dat de totale Nederlandse bloemenexport in 20 tot 25 jaar zal verdubbelen. Voor een deel zal die groei in de bestaande gebouwen worden opgevangen. Als gevolg van de verdergaande mechanisatie voerde de veiling, waar circa 2000 mensen werken, recent een vacaturestop in. Op de langere termijn valt evenwel aan uitbreiding niet te ontkomen. Al enige jaren wordt er gesproken over de Flower Mainport Aalsmeer.

Bestuursvoorzitter F. Kuipers denkt dat er de komende decennia 150 hectare nodig zal om de expansie op te vangen. „We zijn nu al net zo groot als Monaco, alleen lang niet zo rijk.” Een deel van de grond heeft de veiling al in haar bezit, andere percelen zullen worden aangekocht. Het ziet er daarbij naar uit dat de rem op de woningbouw bij Schiphol gunstig uitpakt voor de bloemenveiling.