Dr. S. Schoon, predikant in Gouda en bijzonder hoogleraar christendom-Jodendom aan de Theologische Universiteit Kampen (ThUK), is somber over zijn eigen professie. En hij was niet de enige op het congres dat maandag werd gehouden in het gebouw van de universiteit ter gelegenheid van 150 jaar theologie in Kampen.

Zo’n 125 mensen waren aanwezig op het congres, dat als thema had: ”Theologen, wie heeft ze nodig?” Veel theologen gaan volgens de hoogleraar gebukt onder een chronisch minderwaardigheidsgevoel. Enquêtes geven aan dat veel predikanten teleurgesteld zijn en willen stoppen omdat ze zich overbodig en onnodig voelen. Ze zien hun publiek vergrijzen, terwijl ze intussen onbarmhartige kritiek krijgen van ex-protestanten.

Hoe moet het verder? Een doorgaande professionalisering kan volgens dr. Schoon de geestelijke leegte niet vervangen. Ook lijkt het hem niet goed om de kant op te gaan van de evangelische beweging of de orthodox-reformatorische kerken. Het is wel belangrijk dat de kerken betrokken zijn bij de noden van de maatschappij. De theoloog ziet ook wel iets in een zoektocht naar nieuwe vormen van spiritualiteit, met nadruk op gebed en biecht en het opnieuw leren lezen van de Bijbel. Hij hoopt op de passie van een jongere generatie theologen, die niet met het verleden hoeft af te rekenen. Schoon: „Misschien vinden zij de weg naar een nieuwe vorm van predikantschap.” Op een vraag van een aanwezige naar de plaats van Christus antwoordde hij: „Ik vind het niet nodig om dat expliciet aan de orde te stellen in deze toespraak.”

Forumlid ds. M. de Zeeuw, predikant in Zierikzee, meent dat de creatieve spanning uit het werk is. „Je bent als theoloog haast overbodig. Het lijkt te gaan over wiskunde.” Hij vindt meer voldoening in het voeren van gesprekken met mensen. Medeforumlid Rianne Veenstra, afgestudeerd aan de ThUK en nu betrokken bij het geven van pastorale zorg, vraagt zich af wat het is om gemeente van Jezus Christus te zijn. „We houden de boel draaiend, maar in de gemeente weten we niet goed meer waarmee we bezig zijn. We zullen het samen moeten doen met de mensen die de gemeente vormen. Mijn theologie is teruggebracht tot: er te zijn voor de ander, zoals Jezus Christus deed. Soms heb ik een diepgaand gesprek met iemand die op straat leeft en dat geeft me veel voldoening.”

Christiaan Ravensberger, eveneens afgestudeerd aan de Kamper universiteit en nu werkzaam aan de Haagse Hogeschool, zei gevormd te zijn door het postmoderne denken. Hij ziet het als een belangrijke taak om te zorgen voor communicatie tussen groepen jongeren met wie hij in aanraking komt. Dat kunnen zowel christenen als moslims en hindoes zijn. „Ik help mensen, het doet er niet toe van welke kerk ze zijn. Jongeren willen praten. Ze komen niet naar jou toe. Zorg dat je op plekken bent waar zij zijn.”

Congresbezoeker ds. T. W. Glasbergen, predikant te Veendam, geeft later als zijn persoonlijke mening dat het geloven bij velen in de voormalige Gereformeerde Kerken in een crisis verkeert. „Voor veel mensen is niet meer helder wat het Evangelie van Jezus Christus toevoegt aan het leven van alledag. Theologen staan niet los van deze ontwikkeling. Nogal wat mensen zijn uitgeblust, maar ze zijn wel op zoek naar revitalisering. Ik zoek de oplossing zelf in zingeving. We moeten op zoek om de diepste gevoelens van de mensen te vinden. Wat dat betreft, zouden we nog wat kunnen leren van de bevindelijk gereformeerden.”