Verwijt rabbijn Van de Kamp aan SGP gaat wel erg ver
Je zorgvuldig uitdrukken is voor iedereen lastig. Hij is een machtig man die in woorden niet struikelt. Zeker voor leidslieden van het volk, denk aan politici, denk aan godsdienstige voorgangers, is het daarom van groot belang de woorden met zorg te kiezen.
Tegelijk is het voor de lezer of luisteraar zaak om goed te letten op wat er gezegd of geschreven wordt. Veel mensen hebben, vaak onbewust, een filter in hun oor of oog waardoor ze lezen wat er net niet staat of iets horen wat niet wordt gezegd.
Voorbeelden zijn er genoeg. Neem uitspraken van en over Wilders of Trump of over de islam. De opvattingen daarover liggen vaak ver uiteen. Velen denken vanuit een zwart-witschema. Terwijl iedereen die enige levenservaring heeft, weet dat er meer tinten grijs zijn dan dat er zwart of wit is. Met andere woorden: kritiek op Wilders, Trump of de islam wil niet zeggen dat alles wat ze zeggen of doen, bij voorbaat verkeerd is.
Vorige week heeft de SGP een manifest over de islam uitgebracht. Daarbij heeft de partij haar zorg uitgesproken over de groeiende invloed van deze godsdienst, en vooral over de acties van fanatici. De partij wil daar paal en perk aan stellen. De staatkundig gereformeerden willen dat alle partijen zich voor de verkiezingen uitspreken over hun standpunt ten aanzien van de islam.
De SGP stelt ook de gedachte van gelijkheid van alle religies ter discussie. „Het is hoogst onverstandig om alle godsdiensten over één kam te scheren”, zegt partijleider Van der Staaij. „Er is een verschil van dag en nacht tussen het liefdegebod van Jezus Christus en het geweldmisbruik van Mohammed.”
Inmiddels is er behoorlijk veel kritiek op dit SGP-manifest. Moderne democraten gruwen van de suggestie om niet alle godsdiensten als gelijkwaardig te beschouwen. De SGP wordt onverdraagzaamheid verweten. Dat verwijt klonk nauwelijks toen de VVD-voorman Bolkestein dit in de jaren negentig zei.
Anderen beweren dat de SGP een knieval maakt voor het anti-islamsentiment en kort voor de verkiezingen wil inspelen op angstgevoelens. Toch is dat niet de toon die overheerst in het manifest. Wel moet de partij zich afvragen of ze niet de indruk heeft gewekt (ook) uit te zijn op electoraal gewin. Was het niet verstandiger geweest het manifest een halfjaar eerder uit te brengen?
Rabbijn Van de Kamp, een man die zegt de fractiekamer van de SGP vanbinnen te kennen, gaat het verst in zijn kritiek. Hij stelt dat de partij dezelfde fout maakt als in de Tweede Wereldoorlog toen ze, zo is het beeld, boog voor de Duitse bezetter en meedeed aan het uitsluiten van de Joden. Dat verwijt zet de kwestie op scherp.
De vraag is of deze vergelijking historisch gezien juist is en recht doet aan de inhoud van het manifest. Kan men het bestrijden van een ideologie of godsdienst op één lijn stellen met het afwijzen van personen? Waarschijnlijk zal Van de Kamp dat ontkennen. Je zorgvuldig uitdrukken en consequenties van je woorden vooraf doordenken moet iedereen. Dat is lastig, maar zeker voor leidslieden noodzakelijk.
