Kloof tussen pro life en pro choice blijft diep
Nieuws is een raar ding. Regelmatig lijkt het meer dan het is. Neem het interview dat minister Schippers (VWS) eind vorig jaar gaf aan het Nederlands Dagblad (ND). Daarin stelde ze dat zij het Nederlandse abortuscijfer graag omlaag wilde brengen.
Dat klonk als een opmerkelijk nieuwsfeit. Het was immers voor het eerst dat de VVD-bewindsvrouw een waardeoordeel gaf over het aantal abortussen in Nederland. „We doen veel aan voorlichting en preventie. Als je vervolgens naar dat cijfer van ongeveer 27.000 abortussen per jaar kijkt (buitenlandse vrouwen die voor een abortus naar Nederland komen, telde zij niet mee, AdJ), dan schrik ik daar wel van”, zei Schippers.
Opvallend, want sinds het van kracht worden van de abortuswet in 1981 zit het maatschappelijke en politieke debat over dit thema op slot. Jawel, christenen die in alle gevallen tegen abortus zijn, zijn er nog steeds. Maar werkelijk in gesprek raken met voorstanders lukt al decennialang niet meer. Verwoede voorstanders van de rechten van de vrouw zijn verwoede voorstanders gebleven. En de groep burgers en politici die aanvankelijk nog aarzelden („Tja, abortus is geen goede zaak, maar misschien moet er wel iets voor geregeld worden”), wil inmiddels van aanscherpingen van de Wet afbreking zwangerschap niet meer weten.
Nederland is een zeer humaan land, is de communis opinio. Ook op het terrein van abortus provocatus hebben wij uitstekende en zorgvuldige procedures, die goed nageleefd worden, waardoor wij een relatief laag abortuscijfer hebben. Dus niet oprakelen dat lastige debat, vinden bijna alle partijen, het CDA incluis. Alles houden zoals het is.
In die context is het hoopvol als een minister uit het liberale kamp erkent dat het abortuscijfer eigenlijk te hoog is. Want elke verbetering van de situatie zal moeten beginnen bij de erkenning dat er een probleem bestaat.
Toch valt op de ‘koerswending’ van Schippers veel af te dingen. Dat wordt al duidelijk na zorgvuldige lezing van het hele interview. Het voornaamste punt waar Schippers naartoe lijkt te praten, is het ventileren van haar opvatting dat de zogeheten abortuspil in de toekomst bij de huisarts verkrijgbaar zou moeten zijn. Volgens haar zal dit het aantal abortussen op termijn omlaag brengen. Redenering: vrouwen hebben met hun huisarts vaak een enigszins persoonlijke band. Het ligt voor de hand dat een huisarts tegen de desbetreffende (jonge) vrouw zal zeggen: „Joh, een abortus, weet je dat wel zeker?” Ook is een huisarts bij uitstek de persoon die kan constateren dat een vrouw nu al voor de tweede maal abortus wil laten plegen, zodat hij met haar kan doorpraten over het thema anticonceptie. En als dát dan weer lukt, voorkomt dat in de toekomst abortussen.
Plausibel? Matig. Je kunt net zo goed redeneren dat je, door huisartsen de mogelijkheid te bieden via medicatie een abortus te laten plaatsvinden, de drempel naar het vroegtijdig afbreken van zwangerschappen verlaagt. De Raad van State ziet, zo bleek deze week, in elk geval niets in het wetsvoorstel dat Schippers inmiddels op dit punt in de maak heeft.
Zo rijst de vraag wat er uiteindelijk overblijft van het nieuws dat de minster van VWS het aantal abortussen wil verminderen. „Laat ik voorop stellen dat ik nog altijd even trots ben op ons abortusbeleid en op de abortuspraktijk in Nederland”, schreef zij op 24 januari aan de Kamer, nadat de ChristenUnie om opheldering had gevraagd over Schippers’ uitlatingen in het ND. Die zin zegt veel over de basishouding van de bewindsvrouw als het om deze thematiek gaat en tekent de diepe kloof die er nog altijd bestaat tussen prolife- en prochoicemensen.
Zeker, christenen moeten oog hebben voor tekenen van hoop en voor wolkjes als eens mans hand. Maar die moeten er dan wel zíjn. Zolang seculiere politici niet erkennen dat abortus op zichzelf bezien al verkeerd is –en niet pas als die bij herhaling plaatsvindt–, is het lastig om op dit terrein vooruitgang te boeken.
