Tusk en Seraj bespraken onder meer hoe de samenwerking tussen de EU en Turkije werkt waardoor een einde is gekomen aan de grote stromen vluchtelingen via de oostelijke kant van de Middellandse Zee, zei Tusk. „Het is nu tijd om ook de centrale route vanuit Libië naar Italië af te sluiten. Ik verzeker u dat dit mogelijk is, als we vastberaden zijn.”

De premier van de Libische eenheidsregering erkende dat samenwerking met de EU van „het grootste belang” is maar zei ook „te hopen dat het Europese mechanisme in de praktijk” kan werken. Ook hintte hij dat Libië meer financiële steun van de EU nodig heeft.

Na Tusk sprak Seraj met EU-buitenlandchef Federica Mogherini. Het overleg was „bruikbaar” en „gunstig” verlopen. Mogherini benadrukte dat de EU niet alleen belang hecht aan een migratiestop maar wil investeren „in een stabiel en veilig land.”

In een conceptversie van de zogenoemde Malta Verklaring waar de 28 regeringsleiders vrijdag mee zouden moeten instemmen, wordt 200 miljoen euro voorgesteld voor een totaalpakket in Noord-Afrika, inclusief Libië. Het versterken en uitbreiden van de training van de Libische kustwacht staat bovenaan, gevolgd door het bevorderen van terugkeer van de voornamelijk Afrikaanse migranten.

Ook moet iets worden gedaan aan de dramatische situatie in de Libische detentiekampen waar migranten verblijven. Daarvoor wordt de samenwerking met en steun voor de VN-organisaties UNHCR en IOM versterkt. Verder wordt buurlanden van Libië steun in het vooruitzicht gesteld.

De beoogde migratiedeal met Libië krijgt veel kritiek van hulporganisaties, EU-parlementariërs, maar ook de Tweede Kamer, vooral omdat rechten van migranten niet kunnen worden gegarandeerd. „Maar we moeten het proberen, er is geen alternatief, zei een hoge EU-functionaris donderdag. ,Alle beschikbare middelen worden ingezet.”