EU-president Donald Tusk waarschuwde dinsdag in zijn uitnodigingsbrief al voor de „zorgwekkende” uitspraken van de Amerikaanse president, die „onze toekomst zeer onvoorspelbaar maakt”. De Pool noemde Trump in één adem met de dreiging van China, Rusland en de radicale islam. Een „trotse en eensgezinde” EU is volgens hem het enige antwoord.

In de ochtend bespreken de leiders in het Grootmeesterspaleis maatregelen die de toestroom van migranten vanuit Noord-Afrika, vooral Libië, naar Europa snel en fors omlaag moeten brengen. Om toename van mensensmokkel en verdrinkingen in de lente te voorkomen, moet de Libische kustwacht meer geld, training en materieel krijgen.

Of dat soelaas biedt is echter de vraag, aangezien het land vanwege de talrijke milities geen centrale regering heeft. Daarom worden ook de contacten buiten de hoofdstad Tripoli aangehaald.

Daarnaast moeten de Libische landgrenzen minder poreus worden. Hiervoor wordt voorgesteld de grenspolitie te helpen en intensiever samen te werken met de buurlanden Egypte, Tunesië en Algerije. Er ligt een voorstel om 200 miljoen euro voor Noord-Afrika vrij te maken.

Het ontmoedigen van migranten uit Afrika om naar Europa te reizen staat ook weer op de agenda, zoals in 2015 al werd afgesproken tijdens een top in de Maltese hoofdstad Valletta.

Nederland vindt het van groot belang dat de EU migratie via de Middellandse Zee effectief aanpakt. Het kabinet steunt de voorstellen van de Europese Commissie hierover, schreef premier Rutte aan de Kamer.

In de middagsessie volgt een open discussie, zonder de Britse premier Theresa May, over hoe het verder moet met de EU. Hierover werd al beraadslaagd tijdens de top in Bratislava in september. Eind maart moet er tijdens een jubileumtop in Rome een visie liggen op het toekomstige Europa.