Marokko krijgt eindelijk Bijbel in eigen dialect
Een historische gebeurtenis wordt het al genoemd. Binnen enkele jaren moet, voor het eerst, de hele Bijbel beschikbaar zijn in het Marokkaanse dialect van het Arabisch. „Dit gaat ons land veranderen.”
Een Arabische Bijbel is er al lang. In verschillende vertalingen zelfs. Maar een vertaling in de specifieke Marokkaanse variant van het Arabisch, het Darija, is er nog altijd niet. „Maar dat duurt niet lang meer”, stelt Abdou van het Marokkaans Bijbelgenootschap.
Zijn naam is een pseudoniem, omdat Bijbels vertalen in Marokko gevoelig ligt. Met financiële steun van het Nederlands Bijbelgenootschap en Wycliffe Bijbelvertalers zijn op het moment drie christelijke Marokkanen in hun eigen land bezig met het vertalen van het Oude Testament. Een team van andere deskundigen assisteert hen.
„Momenteel herziet de groep de vertaling van 2 Samuël”, zegt Abdou via een videoverbinding vanuit Marokko. „Daarna moet het eindproduct nog worden getest.”
Dat eindproduct is niet in eerste instantie een boek, maar een gesproken opname die onder meer via internet is te downloaden en ook wordt verspreid via mp3-spelers en cd’s. Met goede reden: meer dan de helft van de Marokkaanse bevolking is praktisch analfabeet. „Op nummer één staat voor ons om de Bijbel voor deze 50 tot 60 procent in audiovorm beschikbaar te maken. En ook van de andere helft kunnen velen het standaard-Arabisch nauwelijks begrijpen. Voor hen is de lokale taal, het Darija, de enige manier om te communiceren.”
Latijn
Als de Bijbel straks klaar is, kan dat gerust een historische gebeurtenis genoemd worden, vindt Abdou. „En ook een culturele gebeurtenis. Zo willen we het ook promoten. Eindelijk komt een heel belangrijk boek dat al in heel veel talen verkrijgbaar is, beschikbaar in de eigen taal van Marokkanen. Ik geloof echt dat deze Bijbel ons land gaat veranderen.”
Daar waar de Bijbel in de eigen taal beschikbaar is, kan het christelijk geloof diep wortelen, ziet Abdou. „Vroeger was hier een bloeiende kerk, in heel Noord-Afrika. Maar die kerk is verdwenen. Een van de redenen daarvoor is dat er geen Bijbel in de eigen taal was en ook geen liturgie. Alles gebeurde in het Latijn. Daarom focust de kerk in Marokko nu zo sterk op de Bijbel in het Darija.”
Sinds 2012 is het Nieuwe Testament al gereed. Dat wordt elk jaar ruim 12.000 keer gedownload van de site van het Marokkaans Bijbelgenootschap.
De bedoeling was dat het Oude Testament in 2018 beschikbaar zou komen. Maar die deadline wordt niet gehaald, voorspelt Abdou nu al. „Het wordt zeker 2020. En het probleem is dat we nooit weten wat hier in Marokko gebeurt. Als de gebeurtenissen van 2010 zich herhalen, zullen we meer vertraging oplopen.”
Abdou doelt op een arrestatiegolf waarbij zo’n 150 buitenlandse christenen werden uitgezet op beschuldiging van bekeringsactiviteiten in Marokko. Het vertaalproject, dat sinds 1999 loopt, liep er maanden vertraging door op.
Nu bestaat het hele team van vertalers uit Marokkaanse gelovigen. De meesten zijn, zoals veel Marokkaanse christenen, eerstegeneratiegelovigen met een islamitische achtergrond. Zij kwamen rond de eeuwwisseling tot geloof in wat tot nu toe de grootste doorbraak was voor de jonge Marokkaanse kerk. Er zijn naar schatting nu zo’n 6000 gelovigen met een islamitische achtergrond in Marokko.
Op hun hoede
De Bijbelvertalers, en zeker die met een islamitische achtergrond, zijn voortdurend op hun hoede, weet Abdou. „De geheime dienst weet dat we hiermee bezig zijn, dus we moeten voorzichtig zijn. De meeste medewerkers leveren hun bijdrage vanuit huis of vanuit een kantoor. We hebben vooral online contact.”
De kans op arrestatie is reëel wanneer de medewerkers te koop lopen met het project, schat Abdou in. Maar heel dramatisch wil hij daar niet over doen. „Iedereen die meedoet weet dat we misschien een prijs moeten betalen. Wat die prijs is, kan verschillend zijn. Sommigen worden uitgestoten door de familie. Je moeder wil bijvoorbeeld niet meer langskomen. Anderen krijgen problemen met de regering, waardoor ze bijvoorbeeld niet mogen reizen buiten Marokko of zelfs in de gevangenis belanden. Velen hebben de ervaring om ontboden te worden op het politiebureau voor een ondervraging. Maar dit soort dingen hoort simpelweg bij het volgen van Jezus. We weten het en we accepteren het.”