Het is een van de kortste wetten uit de Britse parlementaire geschiedenis. In niet meer dan 137 woorden vraagt premier Theresa May het parlement om toestemming „om de intentie van het Verenigd Koninkrijk om zich terug te trekken uit de Europese Unie, uit te mogen spreken.” Niet minder dan 99 parlementariërs wensen aan het woord te komen. Het debat was gisteren daarom ook nog niet afgelopen; vanochtend werd er verder gedebatteerd.

De Britse brexitminister, David Davis, zette aan het begin van het debat direct de toon: „vertrouwen we het volk wel of niet, dat is de vraag.” Daarmee implicerend dat tegenstanders van de wet geen echte democraten zijn. Volgens vele medeparlementariërs is het echter niet zo zwart-wit. Labour-Kamerlid Margaret Beckett hekelde de minister: „De regering moet critici niet op deze manier de mond willen snoeren. Het parlement moet de ruimte krijgen om voorstellen nauwkeurig te onderzoeken.”

Polarisatie

Wat opvalt tijdens het debat is de grote variatie aan opvattingen, ook binnen de partijen zelf. Sommige Conservatieven zijn overtuigde voorstanders van de brexit, en dus voor de wet. Andere Conservatieven hebben grote twijfels, maar zullen toch voorstemmen, want „het volk heeft nu eenmaal zo beslist.” Alleen het Schotse SNP en de Liberaal-Democraten zijn verklaarde tegenstanders van de wet.

Eén conservatief wijkt af en zal tegenstemmen: Kenneth Clarke, sinds 1970 onafgebroken volksvertegenwoordiger en mastodont in de partij. Waar de voorzitter andere leden maande om rustig op hun beurt te wachten, kreeg de oudgediende vrijwel direct het woord. Zijn betoog was glashelder: „Ik blijf bij het pro-EU-standpunt dat de Conservatieve Partij tot 23 juni 2016 (de dag van het referendum, MB) meer dan vijftig jaar uitgedragen heeft.”

Binnen de oppositiepartij Labour zorgt de brexit voor veel onrust. De partijtop eist dat alle Labourparlementariërs voor de wet stemmen. „Wij zijn overtuigde internationalisten, maar bovenal democraten en daarom respecteren we de uitslag van het referendum”, aldus de schaduw brexitminister, Sir Keir Starmer (in het Britse systeem heeft elke minister een tegenhanger vanuit de grootste oppositiepartij, MB).

Geen verrassingen

Die redenering nemen niet al zijn parlementariërs voor lief; verschillende Labourleden zullen toch tegenstemmen. Twee parlementariërs uit het schaduwkabinet zijn afgelopen weekend zelfs opgestapt. Zelfs sommige Conservatieven bekritiseren Labours standpunt en zeggen van de oppositie een kritisch tegengeluid te verwachten. De verdeeldheid binnen Labour volgt onder meer uit de stemverhouding binnen de kiesdistricten die de partij vertegenwoordigt. In ongeveer twee derde van districten stemde men voor de brexit, in de overige tegen.

Het zag er niet naar uit dat de tussentijdse stemming vanmiddag verrassingen zou opleveren. De meerderheid van het Lagerhuis zal voor de wet stemmen. De komende dagen zullen de amendementen ingediend worden; waarna volgende week woensdag de uiteindelijke stemming zal plaatsvinden. Dan gaat de wet het volgende wetgevingstraject in, naar het Hogerhuis. Als alles op rolletjes verloopt, kan May eind maart vervolgens naar Brussel om daar haar intenties uit te spreken.