Tijdens zijn verblijf in Irak ontmoette Kraan in een vluchtelingenkamp in Dohuk een vrouw die een onuitwisbare indruk op hem heeft gemaakt, aldus Open Doors. Met haar gezin met zes kinderen woont ze in een caravan van 20 vierkante meter. Ze vertelde over hun vlucht, waarbij hun gezin werd aangehouden door IS-strijders. Ze probeerden een van haar kinderen af te pakken. Kraan: „Toen ze dat vertelde, en ik de angst in haar ogen zag, ervoer ik de macht van het kwaad.” Het gezin woont nu in veiligheid.

Bij een ander kamp bleek dat de eigenaar van de grond had laten weten dat het kamp per 1 maart moest worden opgebroken. De vluchtelingen die in tenten wonen, waren radeloos. „Samen met de aanwezige hulpverleners konden we met hen praten en een oplossing aanreiken.”

Verlicht kruis

Kraan bracht ook een bezoek aan Al Qosh. „Daar vandaan was Mosul zichtbaar en de rookpluimen boven de stad gaven aan dat de strijd tegen IS volop gaande is. Door aanvallen van IS moest Al Qosh twee keer ontruimd worden. Na de tweede ontruiming besloten christenen om een groot verlicht kruis op de berg achter hun dorp te plaatsen. IS kan het van kilometers ver zien en vooral ’s nachts was het niet te missen. Het is een statement en geloofsdaad tegenover IS dat de christenen er nog steeds zijn en niet van plan zijn om te vertrekken.”

In Al Qosh zijn de kerken met hulp van Open Doors een traumacentrum gestart. „Zowel de lokale bewoners als de vluchtelingen (onder wie veel Jezidi’s) die bij hen te gast zijn worden geholpen. Mensen gaan niet makkelijk naar zo’n centrum vanwege het stigma dat rust op psychologische hulp. Op de school in Al Qosh zitten Jezidi-kinderen die door IS zijn gekidnapt en van hun ouders zijn gescheiden. Vaak weet men niet eens wie en waar de ouders zijn. Veel van deze kinderen zijn door IS als menselijk schild gebruikt. De school heeft dringend hulp nodig bij het omgaan met deze trauma’s.”

Tekeningen

In een traumacentrum in Erbil, opgezet door de Chaldese kerk, hing volgens de Open Doorsdirecteur een tekst aan de muur: „We repeat what we don’t repair” (we herhalen wat niet geheeld wordt). Volwassenen en kinderen maken in de sessies tekeningen om hun trauma’s, waar ze vaak moeilijk over kunnen praten, zichtbaar te maken. Op de tekeningen zag Kraan moeders die naar grafkisten van hun kinderen wijzen, IS-strijders in hun zwarte uniformen en een tekening van iemand die is vermoord door hem van de trap te gooien. Na vijf dagen met allerlei sessies en gesprekken krijgen de deelnemers de gelegenheid een dagdeel stil te zijn in de kapel. Bij schilderijen met afbeeldingen van handen die allerlei emoties van pijn uitbeelden denken ze na over wat ze hebben meegemaakt.

„In het Westen ook”

Een priester verwoordde wat veel IDP’s (Internally Displaced People) aan Kraan vertelden. „IS kan verslagen worden maar zijn gedachtegoed blijft bestaan en zal zich herhalen. En wat ons is overkomen kan ook bij jullie in het Westen gebeuren.”

Aan het eind van de reis ontmoette Kraan in Erbil een rooms-katholieke priester en een monnik. Beiden waren gevlucht uit Qaraqosh. „Met hulp van Open Doors zorgt hun kerk voor 840 gezinnen die in niet-afgebouwde appartementen onderdak vinden. De monnik vertelde over alles wat hij had gezien bij de vlucht uit Qaraqosh en de erbarmelijke noodopvang in de eerste periode: „Ik zal altijd een gat in mijn hart houden van wat ik heb gezien en meegemaakt.” De inzet van de kerken is cruciaal voor de opvang van vluchtelingen, maar het vraagt een bovenmenselijke inspanning.”

Wanhoop

Christenen in de vluchtelingenopvang zijn de wanhoop nabij, constateert Open Doors. „Hun dorpen en steden liggen in puin. Waarom zou je teruggaan, vragen de meeste vluchtelingen zich af. Hun eigendommen worden ingenomen door moslims. Gezinnen en families zijn uit elkaar gerukt en verstrooid over de hele wereld. Bijna niemand wil blijven; dagelijks vertrekken honderden van hen naar het buitenland. Een vader van een groot gezin zei, waar zijn kinderen bijzaten: „Onze toekomst is één grote mislukking!””

Veerkracht

Ondanks alle ellende zijn de kerken in Noord-Irak volop bezig „kerk te zijn”, aldus Open Doors. „Ze houden vast aan hun geloof in Christus, en delen uit naar geloofsgenoten en anderen die dringend hulp nodig hebben. Hun veerkracht is indrukwekkend en aanstekelijk. Daar kunnen we in het Westen veel van leren.”