Partijen weten vrijdag of ze mee mogen doen
Een recordaantal van 81 politieke partijen heeft zich laten registreren voor de komende verkiezingen, maar de vraag is of ze allemaal de eindstreep halen. Ze krijgen vrijdag 3 februari te horen of ze ook mee mogen doen op 15 maart. Ze moeten dan wel maandag 30 januari, de zogenoemde dag van kandidaatstelling, tussen 09.00 en 17.00 uur hun kandidatenlijst en andere papieren inleveren.
De Kiesraad (het centraal stembureau) maakt vrijdag om 16.00 uur bekend of de partijen die zich hebben aangemeld aan alle voorwaarden voldoen. Partijen die zijn afgewezen, kunnen dan echter nog in beroep gaan.
De Kiesraad controleert bijvoorbeeld of bij de kandidatenlijsten van nieuwe partijen voldoende ondersteuningsverklaringen zitten, anders moeten die worden afgekeurd. Ook moet elke kandidaat een verklaring afgeven dat hij instemt met zijn naam op een lijst.
De partijen krijgen dinsdagmiddag te horen of ze alle formaliteiten in orde hebben. Ze hebben dan dus nog tweeënhalve dag om eventuele ‘verzuimen’, zoals de Kiesraad het noemt, te herstellen. Ook maakt de Kiesraad bekend welke partijen hun kandidatenlijst hebben ingeleverd.
Bij de vorige verkiezingen in 2012 deden 21 partijen mee, terwijl 48 partijen zich hadden laten registreren. Deze keer hebben 81 partijen zich laten registreren met een bepaalde naam. Maar dat betekent dus niet per se dat deze partijen allemaal meedoen. „We houden met alles rekening”, aldus een woordvoerster van de Kiesraad. Bij de verkiezingen van 1994 kon op 26 partijen worden gestemd, in 2002 op niet meer dan 17.
Als er meer dan 32 partijen meedoen, heeft dat wel gevolgen voor het stembiljet. Dan kunnen niet meer alle partijen op één zijde van het huidige standaardformulier. De Kiesraad stelt voor in dat geval een extra groot biljet van 70 bij 100 centimeter te gebruiken, zodat alle kandidatenlijsten in één oogopslag te zien zijn. Dan moeten echter niet meer dan 44 partijen meedoen, want anders is ook dit biljet te klein.
Zo veel partijen hebben echter nog nooit meegedaan. „Tenzij je héél erg ver teruggaat in de tijd”, aldus de Kiesraad. „Zo deden aan de verkiezing van 1922 53 partijen mee, waarvan 43 overigens geen zetel in de wacht sleepten.”