De strijd tegen Islamitische Staat (IS) in Irak en Syrië woedt in alle hevigheid. Het Iraakse leger heeft het oostelijk deel van de Noord-Iraakse miljoenenstad Mosul veroverd. Het westelijk deel, op de andere oever van de Tigris, is nog stevig in handen van IS. Het terreurleger slaat hard en wreed terug.

Video’s op internet tonen huiveringwekkende beelden. Afgeschoten ATMG-antitankgranaten boren zich met dodelijke precisie in het zware pantser van geavanceerde westerse Leopard- of Abramstanks. Een vuurkolom stijgt op als de munitie aan boord explodeert. Wie zich het lot van de bemanning probeert in te beelden, durft niet verder te denken.

Bepantsering

Tanks zijn niet veilig voor het geweld van het zwaarbewapende IS-leger. Turkije zou tijdens de strijd tegen IS meer dan dertig gepantserde voertuigen hebben verloren, waaronder tanks. Nieuwsagentschap Aamaq meldde maandag dat IS in Oost-Kanashir in Syrië een T-90 heeft uitgeschakeld, de modernste operationele Russische gevechtstank, met 830 millimeter bepantsering.

Tegelijkertijd slaagt het islamitische terreurleger erin nieuw wapentuig te lanceren. IS publiceerde maandag videobeelden waarin de beweging claimt met een gevechtsdrone een precisiebombardement te hebben uitgevoerd op Iraakse troepen bij Mosul.

De vernietiging van zwaargepantserde tanks en de inzet van een drone tonen de technologische ontwikkeling en slagkracht van de terreurbeweging. „IS is absoluut een geduchte tegenstander”, verklaart defensiedeskundige Dick Zandee van Instituut Clingendael in Den Haag. „Goed om serieus te nemen.”

IS dankt zijn gevechtskracht –strategisch en technologisch– onder andere aan talloze overgelopen –soennitische– officieren uit het Iraakse leger. Een andere reden is dat de terreurbeweging erg effectief blijkt te zijn geweest met wapenaankopen op de zwarte markt, rechtstreeks of via onduidelijke handlangers.

Met de opkomst van IS is het internationaal terrorisme een nieuwe fase ingegaan. „Voor het eerst gedraagt een terreurbeweging zich als een staat, met een eigen grondgebied en een eigen leger”, aldus Zandee. „De tijd van bestrijding van terrorisme, zoals vanal-Qaida, met lichte infanterie of gendarmerie is voorbij. Het uitschakelen van het kalifaat vereist zwaardere wapens.”

Het opblazen van westerse Leopard- of Abramstanks –ook al zijn het niet de modernste varianten– door een terreurgroep betekent een smet op het blazoen van de Duitse en Amerikaanse wapenindustrie. Volgens Zandee is het echter niet zozeer beschamend dat gerenommeerde westerse tanks blijkbaar vrij eenvoudig zijn uit te schakelen, maar vooral dat IS blijkbaar beschikt over de noodzakelijke, zware antitankwapens hiervoor. „Het is een illusie te denken dat een wapensysteem onkwetsbaar is.”

De Clingendael-expert vermoedt dat IS het antitankgeschut heeft bemachtigd bij het verslaan van twee Iraakse divisies in 2014. „Waarschijnlijk zetten ze deze antitankraketten selectief in, als de kans op succes het grootst is.” Vooral in stedelijk gebied zijn tanks kwetsbaar.

Ook al beschikt de terreurbeweging over een technologisch hoogstaand wapenarsenaal, toch heeft dit volgens Zandee uiteindelijk geen invloed op het verloop van de strijd. IS is aan alle kanten ingesloten, terwijl aanvoerlijnen zijn afgesloten. „Niet overdrijven”, concludeert hij over de slagkracht van IS. „Een kwestie van tijd. Het zijn de laatste stuiptrekkingen van de terreurbeweging.”

Zware verliezen

De strijd om Mosul in Irak –en vervolgens Raqqa in Syrië– blijft echter een harde dobber, met zeer zware verliezen voor Irakezen en Koerden. De vooruitzichten zijn weinig bemoedigend. „Het uitschakelen van het kalifaat is mogelijk, de vernietiging van de terreurbeweging niet”, aldus Zandee. „Deze duikt onder, om elders weer op te duiken. De strijd is nog lang niet gestreden.”