Nu is het in sommige regio’s voor mensen met een middeninkomen vrijwel onmogelijk om een geschikte huurwoning te vinden. Voor sociale huur komen zij niet aanmerking omdat ze daarvoor te veel verdienen, terwijl de huren in de vrije sector weer zodanig hoog zijn dat ze dit vaak niet kunnen veroorloven.

Sociale huurwoningen ‘vrij’ verhuren is wettelijk gezien mogelijk, maar er zitten wel wat haken en ogen aan. De beschikbaarheid van sociale huurwoningen neemt hierdoor juist af. „Het is een afweging die gemeenten afzonderlijk zullen moeten maken”, verklaart PBL-onderzoeker Martijn Eskinasi. „Kiezen ze ervoor om te focussen op het terugbrengen van de wachtlijsten in de sociale huur, of willen ze hun stad toegankelijk houden voor de middeninkomens.”

Er zit ook een prijskaartje aan de suggestie. Woningcorporaties ontvangen staatssteun voor het aanbieden van woningen in de sociale sector. Als ze die huizen en appartementen straks voor bijvoorbeeld 500 euro aan iemand verhuren die geen recht heeft op sociale huur, lopen ze die financiële bijdrage mis.

Het PBL benadrukt geen kant-en-klare-oplossing aan te dragen. Het gaat de overheidsdenktank er vooral om dat er nieuwe ideeën worden ontwikkeld. Nu hebben beleidsmakers het vrijwel alleen maar over nieuwbouw en overdracht van sociale huurwoningen aan beleggers, als manieren om het tekort in de vrije sector aan te pakken.

Dat is niet genoeg, is de overtuiging van het PBL. Nieuwbouw is uiteindelijk natuurlijk wel dé oplossing, maar dit komt in sommige regio’s maar moeilijk van de grond. Het PBL stelt ook voor constructies te overwegen waarin beleggers een aandeel krijgen in een dochteronderneming van corporaties. Dat kan corporaties aan extra kapitaal helpen om te investeren in bijvoorbeeld nieuwbouw en verduurzaming van de bestaande woningvoorraad.