May wil vrijhandel zonder EU-verplichtingen
Wel de lusten van vrijhandel, maar niet de plichten die horen bij lidmaatschap van de interne markt van de Europese Unie. Dat is in een notendop de inzet van de Britse premier Theresa May. Ze maakte haar ambitieuze plannen voor de ‘brexit’ dinsdag bekend.
Voormalig leider van onafhankelijkheidspartij UKIP Nigel Farage kon „nauwelijks geloven dat de premier nu woorden gebruikt waarvoor ik jarenlang ben bespot”. May zei onder meer dat het Britse volk controle eist over de immigratie van burgers uit EU-landen.
Lid blijven van de interne markt is dan geen optie, want daar hoort vrij verkeer van personen bij en de rest van de EU lijkt niet van plan daaraan te tornen. Bovendien zou Groot-Brittannië zich dan nog steeds moeten houden aan allerlei Europese regels en dus „eigenlijk de EU helemaal niet verlaten”, zei May.
De conservatieve premier sprak zich voor het eerst zeer duidelijk uit tegen een soort half lidmaatschap. May sluit „liever geen deal dan een slechte deal”. Ze mikt op een nieuw vrijhandelsverdrag met de EU.
May kondigde aan dat het parlement het laatste woord krijgt over het onderhandelingsresultaat. Voor een deel van de oppositie is dat niet genoeg. Leider Tim Farron van de pro-Europese Liberaal-Democraten eiste een nieuw referendum. Schotland wil in de interne markt blijven en dreigt met een nieuw referendum over afscheiding als Groot-Brittannië daar uitstapt.
Guy Verhofstadt, die door het Europees Parlement naar voren is geschoven als onderhandelaar, noemde het „een illusie” dat de Britten de voordelen van de interne markt kunnen genieten zonder de verplichtingen die daarbij horen.
Andere Europese politici reageerden terughoudender. Minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders noemde het „goed dat May de allereerste contouren heeft geschetst en dat het Verenigd Koninkrijk een goede en constructieve relatie met de Europese Unie wil”.