Hij heeft vijftig publicaties op zijn naam staan. Belangrijke thema’s in zijn werk zijn Holocaust, utopieën, postmodernisme, globalisering, consumptiemaatschappij en „de vloeibare moderne samenleving.” Dat laatste beschrijft Bauman onder meer in zijn boek ”Liquid Modernity” uit 2000.

Bauman uitte in dat boek zijn zorgen over een cultuur die voortdurend aan verandering onderhevig is. Vele eeuwen kon de Europese cultuur vast genoemd worden, wat overigens niet betekent dat die onveranderlijk was. Er waren echter centrale normen en waarden. In de moderne tijd zijn vaste normen en uitgesproken geloofsovertuigingen echter niet meer wenselijk, analyseerde Bauman. Verandering was volgens hem een onrustig doel op zich te geworden.

In zijn boek ”Moderniteit en de Holocaust” bekritiseert hij de uitroeiing van de Joodse Europeanen als gevolg van de verlichting. „Het was de rationele wereld van de moderne beschaving die de Holocaust denkbaar heeft gemaakt”, schreef hij. Juist techniek en massaproductie maakten de Holocaust mogelijk.

In zijn geboorteland Polen was hij vaak een controversiële figuur. In 2006 kwamen er documenten tevoorschijn waaruit bleek dat Bauman ooit lid was van een repressieve veiligheidsdienst tijdens het stalinisme.

Bauman, geboren in een Joodse maar niet gelovige familie, ontvluchtte Polen tweemaal. Na de inval van nazi-Duitsland in 1939 ging het gezin naar de Sovjet-Unie. Aan het eind van de oorlog nam Bauman dienst in het Rode Leger. Toen in 1967 in Polen het antisemitisme weer oplaaide, verhuisde hij naar Israël, om vier jaar later neer te strijken in Engeland als hoogleraar in Leeds.

Behalve lof kreeg hij ook kritiek, vooral op zijn latere werk. Dat werd door velen te essayistisch gevonden en te weinig wetenschappelijk.