De verklaring, die volgde op het besluit om de huidige rentetarieven voorlopig te handhaven, was met spanning afgewacht. De financiële markten waren al enkele weken bevangen door vrees voor een hogere rente, omdat de Amerikaanse economie steeds meer op volle toeren komt.

Het belangrijkste rentetarief van het Amerikaanse centralebankenstelsel, de zogenoemde ”federal funds rate”, staat nu op 1 procent. Dit is nog altijd het laagste niveau in 46 jaar. Sinds begin 2001 is de rente dertien keer verlaagd om de economie te stimuleren. De laatste maal was in juni vorig jaar.

De neiging om de rente te verhogen blijkt allereerst uit het feit dat Greenspan deflatie (prijsdalingen) niet meer als een risico voor de economie beschouwt. De sterke banengroei en de hoge olieprijzen zouden zoveel opwaartse druk op de prijzen geven, dat de vrees voor dalingen is verminderd.

Verder liet Greenspan de eerder gebruikte zinsnede vallen, waarin werd gesteld dat de banken „geduldig” zijn met het verhogen van de rente. De bankdirecteur verklaarde ditmaal dat eventuele verhogingen „weloverwogen” zullen plaatsvinden. Analisten denken daarom dat de rente niet eerder dan de late zomer omhooggaat. Eerder was nog gespeculeerd over juni.

De beurzen in New York wisten in eerste instantie niet goed hoe ze moesten reageren op het rentebesluit. Later overheerste de opluchting dat een renteverhoging voorlopig uitblijft en kozen beleggers de weg omhoog. De toonaangevende Dow Jones-index noteerde daardoor 0,2 procent hoger na eerder nog op verlies te hebben gestaan.

De dollar kwam nauwelijks in beweging op een niveau van 1,2075 dollar voor een euro. Eerder op de dag was de Amerikaanse munteenheid fors gedaald door speculaties dat de renteverhoging nog wel even op zich zou laten wachten.

De kans op oververhitting van de economie is volgens de financiële analisten in Groot-Brittannië veel groter dan in de Verenigde Staten. Ze verwachten dan ook dat de Bank of England nog deze week de rente zal verhogen. Het Verenigd Koninkrijk heeft namelijk te maken met een voortdurend hoog niveau van hypothecaire leningen, scherp gestegen detailhandelsverkopen en een krachtig herstel van de verwerkende industrie.

Van de 46 economen die persbureau Reuters heeft gepolst gingen er dinsdag 45 van uit dat de bank de rente morgen met 0,25 procent verhoogd tot 4,25 procent. Sinds november vorig jaar zou de rente daarmee in totaal 0,75 procent zijn gestegen. Het einde is volgens deskundigen nog niet in zicht: de financiële markten gaan ervan uit dat hij aan het eind van dit jaar tot 5 procent zal zijn gestegen.

De Britse werkgeversorganisatie CBI zegt er „begrip voor te hebben” als de Bank of England de rente morgen verhoogt, gezien de dreigende verhitting van de Britse economie.