Hun appartement in Alphen aan den Rijn hadden ze al verhuurd, hun baan reeds opgezegd en hun inboedel laten inschepen, richting zijn nieuwe bestemming. „En nu gaan we zelf, van -5 naar 32 graden Celsius”, lacht Arie (29). Het is een koude dag, eerder deze maand.

Hun reisdoel: Nampula, een stad in het noorden van Mozambique (Oost-Afrika). Arie zal er aan de slag gaan als ict-specialist. Hanneke (28) houdt zich „voorlopig” bezig met het moederschap. Maar de afgelopen zomer afgezwaaide juf (ze gaf les aan groep 5 op de School met de Bijbel in Benthuizen) ziet voor zichzelf misschien nog een rol weggelegd op de internationale school voor basis- en voortgezet onderwijs in het nabijgelegen Rapale. „Deze christelijke school wil meer verbinding zoeken met lokale scholen van Mozambique, mogelijk kan ik daarin een rol gaan spelen.”

Carrière

Wat ze het meest gaan missen? „Hij zijn BMW, denk ik”, knipoogt Hanneke richting Arie. Sowieso de levensstandaard die beiden hadden, erkent haar man. „We hielden bijvoorbeeld van lekker eten in goede restaurants. Ze hebben daar ook wel lekker eten, maar niet van het kwaliteitsniveau dat we in Nederland kennen.”

Het tweeverdienersstel kon het zich permitteren. Vooral Arie maakte grote carrièresprongen, eerst bij verzekeringsmaatschappij Nationale-Nederlanden, later als informatieanalist bij webwinkel bol.com.

Na verloop van enkele jaren begon er niettemin iets te knagen. Arie: „Ik geniet ervan om invloed te hebben op mijn omgeving, met als doel dingen te verbeteren. Maar was het mijn doel op aarde om die invloed juist hier in Nederland te hebben? Nationale-Nederlanden en bol.com bedienen het rijkste deel van de mensheid. Ik werkte dus om het leven van rijken nog comfortabeler te maken. Dat ging wringen. De tijd die ik op aarde heb, is kostbaar. Die wil ik liever besteden aan het verbeteren van het leven van mensen die dit veel harder nodig hebben.”

Hanneke ervoer deze frictie in het onderwijs niet: „Maar we hebben wel heel bewust samen het besluit voor ons vertrek naar Mozambique genomen. Ik hoop daar, net als Arie, van betekenis te kunnen zijn.”

Visie

Bij Arie zit het ontwikkelingswerk als het ware in zijn genen. Zijn ouders woonden ruim twaalf jaar in Nigeria, in dienst van de Zending Gereformeerde Gemeenten (ZGG). Arie: „Mijn vader was daar technisch medewerker. Hij heeft er onder meer een ziekenhuis helpen bouwen.” Verder werkte zijn zus drie jaar onder straatkinderen in Brazilië. En zijn broer Wilfred woont sinds zo’n vijftien jaar in Afrika.

Mede dankzij deze broer –ze wonen straks op een afstand van veertig minuten rijden bij diens gezin vandaan– ontwikkelde Arie een uitgesproken visie op de wijze waarop ontwikkelingswerk volgens hem zou moeten plaatsvinden. Dit gebeurde nog vóór de emigratie­plannen, maar leidde uiteindelijk tot de beslissende keuze.

Arie: „Tijdens een bezoek aan Wilfred en zijn gezin, in 2009, regelde hij dat ik als gast mee mocht met een inspectiereis van een inter­nationale christelijke hulporganisatie. Dan kon ik bekijken welk nut het reguliere ontwikkelingswerk had.” In de vele plaatsen die ze aandeden, zag Arie onder meer waterputten, schooltjes en klinieken die daar met westers hulpgeld via de des­betreffende hulporganisatie waren gerealiseerd. „Maar alles maakte een vervallen indruk. De kliniek stond leeg, waterputten bleken defect en kinderen kregen les in de buitenlucht.”

Bij navraag bleek dat de projecten vrucht van enorme geld­stromen waren. „Je praat dan over honderdduizenden euro’s. Maar ze hadden geen effect, voor zover ik kon zien. Ik vroeg mij toen wel af of de gevers wisten wat er met hun geld gebeurde.”

De ontwikkelingsorganisatie bleek niettemin tevreden over wat ze zag, stelt Arie. Hij vraagt zich af of het bij grote clubs niet te veel om geldwerving gaat. „Zendings- en ontwikkelingsorganisaties praten altijd over projecten. Een project heeft een begin- en een eindpunt. Ideaal voor succes­verhalen: daarmee kun je geldschieters laten zien wat je met hun geld doet. Maar heb je daarna wat bereikt?”

Zijn vrouw: „Westerlingen krijgen van zulke verhalen misschien een goed gevoel, maar de lokale bevolking is er niet direct mee geholpen.”

Kippen

Het kippenproductiebedrijf waar Arie aan de slag gaat, beantwoordt wél aan hun idealen. Het bewuste bedrijf –Novos Horizontes– opereert in een samenwerkings­verband met twee eierproductie­bedrijven, een Bijbel- annex landbouwschool, een gezondheidsorganisatie en de eerder­genoemde internationale school. De laatste staat vlak bij het terrein van Novos Horizontes, een bedrijf met een christelijke signatuur in Rapale. Als missie noemt de onderneming het bevorderen van de groei van de lokale bevolking in geestelijk, sociaal, fysiek en economisch opzicht.

Zowel Novos Horizontes als de twee eierenbedrijven produceren voor de lokale bevolking. Arie: „De mensen daar eten vaak erg eenzijdig. Eieren bevatten veel voedingsstoffen, terwijl ze goedkoop en snel te produceren zijn.”

Het personeel dat er werkt komt, voor zover mogelijk, uit de omgeving van Rapale. Hanneke: „Hierdoor creëren de bedrijven werkgelegenheid. Binnen het bedrijf leren de mensen het werk, en vervolgens kunnen ze doorgroeien, als ze hier geschikt voor zijn.”

Voor de geproduceerde waren dient de Mozambikaan gewoon te betalen, benadrukt Arie. „Je moet mensen niet afhankelijk houden van externe hulp. Dat vinden wij niet respectvol tegenover hen. Behandel hen als volwaardige mensen.”