Naar verluidt heeft Nigel Farage, voormalig leider van de Britse eurosceptische partij UKIP, gezegd dat hij hoopt dat Guy Verhofstadt, fractieleider van de liberalen, voorzitter wordt van het Europees Parlement. De grootste EU-criticus die hoopt dat de grootste EU-fanaat voorzitter wordt? Jawel, dat zou volgens Farage namelijk de snelste manier zijn om een einde te maken aan de Europese Unie. Farage kon daar wel eens gelijk in hebben. Na politieke schokgolven als de brexit en de verkiezing van Trump verwacht je van elke weldenkend politicus een herbezinning op waar hij mee bezig is. Echter, deze schokgolven bereiken de ivoren toren van nogal wat Europese politici blijkbaar niet. De EU is niet veilig in handen van populisten zoals Farage, maar zeker ook niet in handen van eurofielen als Verhofstadt.

Premier Rutte sprak recent verstandige woorden: „Als je van Europa houdt, houd dan op met dromen van meer Europa.” Deze woorden waren niet besteed aan de mensen van zijn eigen Europese fractie, noch aan de Europese fracties waar CDA en PvdA deel van uitmaken. Afgelopen week stemden deze fracties namelijk in met voorstellen van drie Europarlementariërs, onder wie Guy Verhofstadt. Zij willen de macht van de lidstaten verder inperken. Beide rapporten vragen om een Europese minister van Financiën en een eigen begroting voor de eurozone. Ook stellen ze dat landen in de eurozone economisch veel verder zouden moeten integreren. Verhofstadt wil in zijn rapport van de Europese Commissie zelfs een volwaardige Europese regering maken.

Afgelopen vrijdag vierden veel Europese (oud-)politici feest. Zowel het Verdrag van Maastricht als EU-chef Jean-Claude Juncker waren jarig. Er werd gezongen en feestgevierd. Al met al deed het sterk denken aan het Bijbelverhaal over de reus op lemen voeten. Voor het oog ziet de reus er indrukwekkend uit. Maar met de broze basis van lemen voeten heeft hij een fundamentele zwakte die ook zijn einde kan worden. Is dat ook het lot van de EU? Belangrijke Europese politici trekken duidelijk geen lessen uit de grote politieke gebeurtenissen van deze eeuw. Dat is gevaarlijk, wil de EU niet eindigen als omgevallen reus.

Vorige eeuw

Het Verdrag van Maastricht werd vrijdag 25 jaar oud. Juncker werd 62. Het verdrag, de heer Juncker, en ook Verhofstadt en zijn medestanders, hebben één ding gemeen: hun ideeën stammen allemaal uit een vorige eeuw. En sindsdien zijn ze niet meer aan de werkelijkheid getoetst. Burgers willen niet steeds meer EU. Ze willen slechts samenwerking tussen lidstaten op hoofdzaken en verder zo veel mogelijk nationale soevereiniteit. Democratie moet dicht bij burgers staan. De EU staat niet dicht bij hen. Bovendien zijn de Europese lidstaten te verschillend –qua cultuur, qua economie, qua maatschappelijke ordening– om ze in een steeds knellender keurslijf te persen.

In Den Haag trapt een partij als het CDA op de rem als het gaat om Europa. Haar Europese partijgenoten geven echter vol gas voor nóg meer Europa. Dat is ongeloofwaardig.

CDA, VVD, PvdA en alle andere partijen in Europa: trek lering uit de brexit, uit de verkiezing van Trump. Tenzij je, net als Nigel Farage, de EU liever vandaag dan morgen ziet instorten. Dat mag echter beslist niet gebeuren. De Europese samenwerking brengt ons veel goeds. Juist daarom: neem afstand van dat ouderwetse gedram om meer Europa. Laat Europa niet over aan deze fanatici, daar is het simpelweg te belangrijk voor.

De auteur is europarlementariër voor ChristenUnie-SGP.