Ze heeft het meegemaakt, een klant die zozeer tunnelangst had dat hij vlak voor de tunnel zijn auto had geparkeerd en door de politie moest worden weggehaald. „Het is te hopen dat zo iemand dan de auto nog op de vluchtstrook kwijt kan, want anders wordt heel de tunnel geblokkeerd.”

Tunnelangst kan hevige uitingsvormen krijgen, zegt Noor Moussault, die zich als rijinstructrice gespecialiseerd heeft in rijangst. „Mensen krijgen een verhoogde hartslag, gaan zweten, hebben een raar gevoel in hun hoofd, gaan wazig zien, voelen kramp in de maag of hebben zelfs het idee dood te gaan.”

Tunnelangst kan op diverse manieren bestreden worden, waarbij het vermijden van tunnels nog best vaak voorkomt, zegt Moussault. Ook bij de bouw van tunnels kan met de angst rekening worden gehouden.

„Over het algemeen zijn de tunnels in Nederland erg veilig en dat zal bij de nieuwe tunnel onder Maastricht ook het geval zijn. Er is meestal sprake van camera’s, vluchtwegen, goede luchtcirculatie, 24 uurstoezicht, alarmtelefoon, brandblussers en luidsprekers waardoor bij een calamiteit aangegeven wordt wat mensen moeten doen.”

En dan is het belangrijkste nog niet gezegd: „Er is meestal goede verlichting. Want over het algemeen geldt: hoe kleurrijker, hoe minder somber en naargeestig en daarmee minder aanleiding tot angst.”

Beklemmend

Ook andere middelen helpen om tunnelangst tegen te gaan. Zo staat er aan het begin meestal hoe lang de tunnel is en wordt in lange tunnels vaak gedurende de rit aangegeven hoe ver je bent. Onderzoek in Noorwegen heeft bovendien aangetoond dat het aanbrengen van kleurrijke natuurtaferelen op de wand een aangenamere sfeer oplevert. En de vorm van de tunnel draagt bij aan een al dan niet beklemmend gevoel.

Moussault: „Over het algemeen worden brede tunnels zoals wij die in Nederland hebben als prettiger ervaren dan de ronde tunnelbuizen die door de bergen worden aangelegd.”

Maar dan nóg kunnen mensen bevangen worden door tunnelangst, waarvan de oorzaken divers zijn. „Sommigen bouwen het op. Ze beginnen met snelwegangst, krijgen vervolgens angst om langs water te rijden en hebben daarna tunnelangst. Anderen hebben een keer vastgestaan of een ongeluk meegemaakt in een tunnel, of voor hun gevoel iets naars beleefd. Ze hadden bijvoorbeeld pijn in de borst en koppelen dat aan de tunnel, omdat ze het toen voor het eerst voelden.”

Toch hoeven mensen met tunnelangst de tunnel niet te vermijden, zegt Moussault. Met haar therapeutische achtergrond en verkeersangstspecialisatie probeert ze bestuurders die al een rijbewijs hebben, van hun rijangst af te helpen.

„In het intakegesprek gaan we altijd terug naar het moment waarop de angst is ontstaan. Ik probeer laag voor laag af te pellen wat er precies gebeurd is en zo de oorzaak aan te pakken.”

Moussault gebruikt diverse technieken, zoals de oogbewegingstechniek EMDR bij een traumatische gebeurtenis, maar ook neurolinguïstisch programmeren en zelfs hypnose.

Trance

„Dat betekent niet dat mensen buiten bewustzijn raken, maar wel dat ze zich in een soort trance heel sterk op iets concentreren. Ze ervaren bijvoorbeeld een zwart gat als ze aan een tunnel denken. Met behulp van het eigen voorstellingsvermogen kan dat zwarte gat veranderd worden qua kleur, grootte en plek, waardoor het niet meer op de voorgrond treedt.”

Pas als de oorzaak goed besproken is, gaat Moussault met de cliënt de weg op. Als het goed is, is de angst na vijf sessies van drie uur onder controle. „Niet iedereen vindt rijden dan heel leuk, maar ik heb nog nooit iemand gehad die na mijn training toch geen tunnel in durfde. Sommigen krijgen er zelfs plezier in.” En het belangrijkste advies? Moussault: „Houd jezelf voor ogen: er gloort altijd licht aan het einde van de tunnel.”