De kerkboerderij van Geldermalsen
Aan de Tielerweg in het buitengebied van Geldermalsen –’t Hoogeind heet deze buurt– staat de boerderijkerk van de oud gereformeerde gemeente in Nederland te Geldermalsen. Na een forse uitbreiding is de kerk zondag 11 december weer in gebruik genomen.
De voorkant van de kerk is gewoon een boerenvoorhuis. Daarachter ligt, lang en breed, een veel nieuwer achterhuis, het kerkgebouw, daterend uit 1992.
Aan de andere kant van de Tielerweg ligt het nieuwe woon-zorgcomplex Huize ds. W. H. Blaak, met ruimte voor zeven bewoners uit de eigen gemeente.
De kerk van de oud gereformeerde gemeente in Nederland was gaandeweg te klein geworden. Voor de ongeveer 940 leden en doopleden waren de 640 zitplaatsen lang niet toereikend meer. In de afgelopen maanden werd de linkerbuitenmuur in de volle lengte bijna 5 meter verplaatst. Daardoor kwam er ruimte voor 120 extra zitplaatsen, waaronder enkele rolstoelplaatsen. Ook werd er een vergaderzaal gerealiseerd, zijn de dakramen vernieuwd, is er een nieuwe geluidsinstallatie aangebracht en er zullen binnenkort nog dertig parkeerplaatsen bijkomen. De helft van de bouwkosten is bespaard door veel werk van vrijwilligers en van bedrijven uit de gemeente die de nodige bouwmaterialen ter beschikking stelden.
Er is ook gelijktijdig een aanvraag goedgekeurd om ook de rechterbuitenmuur van het kerkgebouw te verplaatsen, maar dat is voorlopig nog niet nodig.
Veel jeugd
Diaken A. J. Zondag: „Op zondagmorgen zit de kerk altijd vol. ’s Avonds is het iets minder druk. Er is veel jeugd in onze gemeente. We hebben bij voorbeeld zo’n 280 catechisanten.”
Als reden voor de groei van de gemeente noemt Zondag: „De onderlinge band is hier goed en we leven in goede harmonie met elkaar. Het komt weinig voor dat mensen naar andere gemeenten vertrekken. En ouderling Philibert is ondanks zijn hoge leeftijd een goede voorlezer. Je kunt merken dat hij verstaan mag wat hij leest. Philibert leest alleen oudvaders, zoals Van der Groe, Hellenbroek of Beukelman, of Engelsen en Schotten zoals Binning, Gray en de gebroeders Erskine. De catechismusverklaring die we op dit moment lezen, is van vader Smijtegelt.”
En wat als ouderling Philibert weg zou vallen? „Daar kunnen wij niet op vooruitlopen. De Heere zal voorzien. Hij houdt Zelf Zijn Kerk in stand.”
Elke week houdt de oud gereformeerde gemeente in Nederland te Geldermalsen een doordeweekse dienst, vast op dinsdagavond. Als er geen predikant voor kan gaan, leest ouderling Philibert ook dan een preek.
Streekgemeente
De oud gereformeerde gemeente in Nederland te Geldermalsen is een uitgesproken streekgemeente. De leden komen uit de wijde omtrek, van Brakel en Aalburg tot Tricht, Waardenburg, Meteren, Opijnen en Wadenoijen.
Op het orgelbalkon staat een fors tweeklaviers orgel van orgelmaker Van Vulpen uit Utrecht. Links van de kansel staan de kerkenraadsbanken. Aan het kerkdak hangen drie kroonluchters.
Zaterdagmiddag is er open huis. In de dienst op zondagmorgen wordt het kerkgebouw weer in gebruik genomen.
Coenraad Mel
Ouderling Philibert komt even kijken naar de laatste werkzaamheden. Vanuit zijn woonkeuken loopt hij zo de kerkzaal in.
Toen in 1992 de nieuwe kerkruimte in gebruik werd genomen, las ouderling Philibert een preek van Coenraad Mel (Duits predikant uit Hersfeld, 1666-1733), over Psalm 122: „Daar zal dat volk komen te zaam, de stammen Israëls meteen, om God te prijzen in ’t gemeen.”
Gaat hij zondagmorgen diezelfde preek opnieuw lezen?
Philibert: „Dat zou zomaar kunnen.”
Eén beroep van de OGGiN te Geldermalsen
De kerkenraad van de oud gereformeerde gemeente in Nederland te Geldermalsen bestaat uit een ouderling en zes diakenen. Ouderling is J. B. Philibert. Sinds het begin van de gemeente (dat moet rond 1840 zijn geweest) is de gemeente herderloos. In al die jaren is er maar eenmaal, in 1942, een beroep uitgebracht, op ds. M. A. Mieras uit Terneuzen. Ouderling Philibert (85) zei enkele jaren geleden in deze krant: „Voordat je als gemeente kunt beroepen, moeten er werkzaamheden zijn aan de troon der genade. Als er geen werkzaamheden zijn, kun je niet beroepen.” Van 1948 tot 1957 woonde emeritus predikant ds. W. H. Blaak in de kerkboerderij te Geldermalsen. Dat was de enige periode in de geschiedenis van de gemeente dat er een predikant bij de kerk woonde.
Lees ook in Digibron
Ogg Geldermalsen en zijn enige beroep (Reformatorisch Dagblad, 22-04-2011)
Hier woonde … ds. Willem Huibrecht Blaak (Oude Paden, 01-03-2002)
Oud gereformeerd Geldermalsen heropent kerk (Reformatorisch Dagblad, 24-10-1992)