Oud-voorzitter Vos (GroenLinks) van de enquêtecommissie die de bouwfraude onderzocht, gelooft niet dat alle bedrijven nu hun schaduwboekhouding hebben ingeleverd. In een schaduwboekhouding staan illegale afspraken tussen aannemers over bouwprojecten vermeld.

De NMa gaat de geleverde informatie de komende weken inventariseren. Tot 1 mei hadden de bouwbedrijven de gelegenheid hun schaduwboekhoudingen in te leveren, wilden ze kans blijven maken op overheidsopdrachten.

Volgens de NMa meldden veel bedrijven zich nog op het allerlaatste moment, in de week voor 1 mei. Het ging bij de meldingen vooral om de sectoren grond-, weg- en waterbouw, burgerlijke en utiliteitsbouw, de installatiesector en verschillende aan de bouw gerelateerde deelsectoren.

De NMa beschouwt deze vrijwillige meldingen van bouwbedrijven als verzoeken om clementie. Ze onderzoekt of de meldingen die nu zijn ontvangen, voldoen aan de eisen die gelden voor clementieverzoeken. De regeling ontstond omdat steeds weer nieuwe schaduwboekhoudingen over de periode voor 2002 opdoken.

Vooral de grote bouwbedrijven reageerden snel op de regeling van het kabinet. Zij deden dat omdat in de regeling de toezegging zat dat bij de NMa ingeleverde administratie in principe niet zou worden doorgespeeld naar het openbaar ministerie. Het OM krijgt van de NMa alleen gevallen te horen van duidelijke corruptie of andere overtredingen van het strafrecht.

De NMa begint naar aanleiding van de meldingen nieuwe onderzoeken. Mochten er wederom overtredingen worden gevonden, dan krijgen alle betrokkenen problemen.

Het Algemeen Verbond Bouwbedrijf (AVBB) zegt dat een belangrijk deel van de bouwbedrijven zich heeft gemeld. „Daarmee hebben bouwbedrijven op forse schaal gevolg gegeven aan de oproep van het AVBB en zijn lidverenigingen”, aldus de branchevereniging in een verklaring. Volgens de AVBB hebben verschillende ondernemingen zich nog niet gemeld, omdat niet duidelijk is wat de juridische gevolgen zijn. AVBB-voorzitter E. Brinkman roept deze bouwers op zich alsnog te melden.

Elk bouwbedrijf dat een schaduwboekhouding heeft ingeleverd bij de NMa is meegenomen, maar er zijn nog heel wat ondernemingen die zich niet hebben gemeld, vindt PvdA-Tweede-Kamerlid Depla. Daarom is hij „tweeslachtig” over de score die de NMa gisteren bekendmaakte. Volgens Depla, de bedenker van het ultimatum, heeft „elk zichzelf respecterend bouwbedrijf een schaduwboekhouding.”

Nederland telt tienduizenden bouwbedrijven. Daar zitten ook veel kleintjes tussen die niet voor de overheid werken, maar dan blijven er volgens Depla nog een heleboel over die zich niet bij de NMa hebben gemeld. Hij hoopt dat die alsnog worden gepakt en op een zwarte lijst terechtkomen waardoor ze een bepaalde tijd niet meer voor de overheid mogen werken.

Vos (GroenLinks) vindt dat de NMa de boekhoudingen die de kartelwaakhond nu in bezit heeft, goed moet onderzoeken en niet moet schromen om boetes op te leggen. De 400 ondernemingen die over de brug zijn gekomen, zijn daarvan volgens haar niet gevrijwaard.

Minister Brinkhorst (Economische Zaken) was aanvankelijk wat zorgelijk omdat hij het aantal aanmeldingen zorgelijk vond, maar dat is nu redelijk aangelopen, aldus zijn woordvoerder.