Partijvoorzitter Spekman maakte vrijdag tijdens een bijeenkomst in Amsterdam bekend dat Asscher de ledenraadpleging met een behoorlijk verschil van Samsom had gewonnen: hij kreeg 54,5 procent van de stemmen, tegen 45,5 procent voor Samsom.

Asscher stond al jaren te boek als potentiële partijleider. Samsom haalde hem vier jaar geleden zelf naar Den Haag en droeg hem toen voor als minister van Sociale Zaken en als vicepremier. Kort daarvoor wist Samsom de vorige partijleidersverkiezing in de PvdA nog te winnen van vier andere kandidaten. De leden rekenen hem nu echter de historisch lage stand in de peilingen aan.

Samsom trok vrijdag dan ook meteen zijn conclusies uit zijn nederlaag en kondigde zijn vertrek uit de politiek aan. „Ik heb gevochten voor wat ik waard was”, zei hij. „Maar het is nu aan anderen.”

Zijn opvolger als partijleider, Asscher, betoogde vervolgens dat „deze tijd vraagt om een andere koers.” De PvdA moet weer principieel durven zijn, stelde hij. „Dat betekent opkomen voor onze idealen. Voor de rechten van iedereen die werkt, voor de rechten van vrouwen, voor de vrijheid voor homo’s.” We moeten onze samenleving „verdedigen tegen religieus extremisme.”

De PvdA moet een progressief en sociaal alternatief bieden voor rechtse VVD-politiek en voor de politiek van verdeeldheid van de PVV, stelde hij.

VVD-fractievoorzitter Zijlstra noemde het „spijtig” voor Samsom „dat een periode waarin hij zich zó heeft ingezet voor het land en zijn partij zo eindigt.”