Legertop VS treedt op tegen gevangenbewaarders
De commandant van de Amerikaanse troepen in Irak, generaal Ricardo Sanchez, heeft zes militairen formeel berispt wegens misbruik van Iraakse gedetineerden in de Abu Ghraib–gevangenis bij Bagdad. De reprimandes maken volgens The Washington Post de facto een einde aan de militaire loopbanen van de zes gevangenbewaarders, officieren en onderofficieren, omdat ze geen promotie meer kunnen krijgen.
Een zevende Amerikaanse kreeg ook een berisping, maar een minder zware. De identiteit van de zeven is niet bekendgemaakt. Het gaat in elk geval niet om de zes Amerikanen tegen wie een steafrechtelijk onderzoek loopt wegens vermeende mishandeling en marteling van gevangen Irakezen in hetzelfde cellencomplex. Een leidinggevende is er ontheven uit haar functie.
Onlangs is een onderzoek begonnen naar misdragingen van Amerikaanse soldaten in het gevangenencomplex. Dat gebeurde nadat foto’s in de publiciteit waren gekomen van Iraakse gevangenen die door Amerikaanse soldaten worden mishandeld en in mensonterende houdingen zijn geplaatst. De internationale gemeenschap, waaronder de Verenigde Staten en Groot–Brittannië, reageerde geschrokken.
Na eerder het weekblad The New Yorker klapte maandag ook The Los Angeles Times uit de school over een intern Amerikaans militair onderzoek dat rept van „systematische en illegale" mishandeling van gevangenen in Abu Ghraib. Volgens deze krant heeft de onderzoeker, generaal–majoor Antonio M. Taguba, aanbevolen disciplinaire maatregelen te nemen tegen zeker tien Amerikaanse opzichters in het complex.
In het 53 pagina’s tellende rapport, dat gaat over de periode oktober–december 2003, staat dat ook Amerikaanse burgers in dienst van de Amerikaanse strijdkrachten over de schreef zijn gegaan. Het gaat om twee particuliere beveiligingsfunctionarissen en een tolk.
Volgens Taguba zijn veel mishandelingen, vernederingen en regelrechte martelingen uitgevoerd in opdracht van in het complex aanwezige leden van de (militaire) inlichtingendiensten zoals de CIA die er gevangenen moeten ondervragen.
De geschorste leidinggevende in Abu Ghraib is Janis Karpinski. Zij gaf leiding aan de Army’s Reserve 800th Military Police Brigade. Ze is intussen terug in de VS. Tegen de Amerikaanse media verklaarde ze geschokt te zijn geweeest toen ze de foto’s zag. Ze zou van niks hebben geweten, zei ze tegen de zender ABC.
Volgens haar heeft de militaire politie waaraan ze leiding gaf ook niks van doen met ondervragingen. Een anonieme CIA–functionaris zei maandagavond dat zijn dienst geen gevangenen in Irak heeft mishandeld. President Bush verzekerde dat alle schuldigen bestraft zullen worden.
Taguba heeft Karpinski 4 uur lang verhoord. De onderzoeker zegt in het rapport verbaasd te zijn dat Karpinski „volstrekt niet" wilde inzien of accepteren dat veel van de problemen in de gevangenis het directe gevolg waren van zwak leiderschap en van slecht getraind personeel dat toeziet op vele duizenden gevangenen.
Een mensenrechtenexpert van de Verenigde Naties riep maandag op zijn beurt het door Amerikanen geleide gezag in Irak op een onafhankelijk onderzoek in te stellen naar de militaire operatie rond Fallujah. Volgens de deskundige, Paul Hunt, staat de geloofwaardigheid van de coalitietroepen in Irak op het spel.
Volgens de VN–gezant voor het recht op gezondheid zijn er „geloofwaardige" beschuldigingen dat de Amerikaanse troepen in Fallujah buitensporig geweld hebben gebruikt, waardoor burgerslachtoffers zijn gevallen. Hunt noemde ook aantijgingen over een beleg op een ziekenhuis en aanvallen op ambulances.