De Daily Mirror heeft een schandaal doen losbreken door zaterdag foto’s te publiceren van onder meer een soldaat die over een man heen plast. Het slachtoffer zou een Iraakse gevangene zijn. De authenticiteit van de foto’s is in twijfel getrokken: de soldaten zouden hoofddeksels en geweren dragen die de Britse soldaten in Irak niet hebben. Ook ziet de ’gevangene’ er opvallend schoon en ongehavend uit voor een slachtoffer van mishandeling dat acht uur lang zou zijn verhoord en wiens kaak zou zijn gebroken.

De krant houdt vol dat de foto’s echt zijn. Sterker nog, er zijn volgens de Daily Mirror honderden van zulke foto’s, en Britse soldaten wisselen ze onderling uit. „Wij staan achter ieder woord van ons verhaal”, citeert de Daily Mirror de soldaten van wie de krant de foto’s heeft gekregen. „Dit is gebeurd, het is geen bedrog en het leger weet dat er nog veel meer is gebeurd.”

„Misschien weten de officieren niet wat er gaande is, maar verder is iedereen op de hoogte”, zegt een van de soldaten in de Britse krant. „Ik heb letterlijk honderden foto’s gezien.” Een deel van de foto’s zou zijn vernietigd in september, toen de soldaten terugkeerden naar huis en hun bagage werd doorzocht.

Het ministerie van Defensie laat weten niet op de hoogte te zijn van andere foto’s van gevangenen die mishandeld worden of van het onderling uitwisselen van zulke foto’s door de troepen. Het departement suggereerde bovendien dat sommige beelden in scène zijn gezet, aangezien de hoofddeksels die de bewuste militairen droegen niet bij het Britse leger in gebruik zijn. Ook enkele voertuigen die op de foto te zien zijn, zouden nooit door Londen naar Irak zijn gestuurd.

De Britse minister van Buitenlandse Zaken, Jack Straw, maakte zondag bekend dat er een „onderzoek op zeer hoog niveau” is begonnen naar de aantijgingen dat ook Britse soldaten zich hebben misdragen. Premier Tony Blair zei zaterdag de gedachte dat leden van het Britse leger zich aan mishandelingen hebben schuldig gemaakt „misselijkmakend” te vinden.

De berichten over vernedering en mishandeling van Iraakse gevangenen hebben in Irak alom afschuw en verontwaardiging gewekt. De foto’s zijn niet in de Iraakse kranten verschenen, maar de meeste Irakezen hebben ze toch gezien op de Arabische tv-zenders Al-Jazeera en Al-Arabiya. „Nu we dat gezien hebben zullen alle Irakezen hen (de Amerikanen) aanvallen”, zei Abdullah Mohammed, een 55-jarige straatverkoper in Bagdad.

Het Genootschap van Moslimgeleerden, vorig jaar opgezet om de soennitische gemeenschap te vertegenwoordigen, riep internationale mensenrechtenorganisaties gisteren op een „neutraal, onafhankelijk en open” onderzoek uit te voeren en de door Amerikaanse en Britse soldaten begane wandaden te beschouwen als oorlogsmisdaden.

Leden van de Iraakse bestuursraad hadden zaterdag al aangedrongen op een onderzoek door de raad. „In de tijd van Saddam verwierpen wij zulke daden en na de bevrijding verwerpen wij ze nog steeds”, zei raadslid Sondul Chapouk.

De Iraakse minister van Binnenlandse Zaken, Samir Shaker Mahmud al-Sumeidi, zei dat de onthullingen de noodzaak aantonen dat de Irakezen worden betrokken bij het beheer van alle gevangenissen in het land, zeker na de soevereiniteitsoverdracht op 30 juni.

Het Genootschap van Moslimgeleerden laakte opmerkingen van de Amerikaanse president George Bush en de Britse premier Tony Blair als zou de beweerde mishandeling beperkt zijn gebleven tot een handvol soldaten. Een hoge Amerikaanse militair heeft dat zondag nog eens benadrukt.

Amal al-Qureishi, die zondag haar broer opzocht in Abu Ghraib, zei dat de gedetineerden in de gevangenis er heel slecht uitzien. „Mijn broer is er psychisch gebroken”, zei ze. „Hij ziet er afschuwelijk uit. Hij stinkt verschrikkelijk. Een ezel zou zijn lucht nog niet kunnen verdragen.”

Ala Muhsen al-Duleimi, die zei onlangs te zijn vrijgekomen uit Abu Ghraib, wilde niet in detail treden, maar zei dat er veel erger dingen gebeurden dan op de foto’s te zien was. Hij noemde één Amerikaanse bewaker bij naam en zei dat diens optreden „volkomen onnatuurlijk” was geweest.