„Het trekt iets aan. Ook van kleinere bedrijven”, zei donderdag een woordvoerster van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa). Vóór vrijdag moeten bouwbedrijven hun schaduwboekhoudingen hebben ingeleverd, willen ze kans blijven maken op overheidsopdrachten. Maandag brengt de NMa naar buiten hoeveel dat ook hebben gedaan.

Het kabinet zette de bouwbedrijven in februari voor het blok. Als ze de boekhoudingen of andere registraties rond prijsafspraken of marktverdeling niet voor 1 mei inleveren en achteraf komen toch verboden afspraken aan het licht, dan stapt de overheid voor een opdracht naar de concurrent.

Deze regeling ontstond doordat steeds weer nieuwe schaduwboekhoudingen over de periode voor 2002 opdoken. Die lieten zien dat prijsafspraken niet beperkt bleven tot de wegenbouw, maar ook de scholen- en kantorenbouw en de installatiebranche betroffen. Voorzitter E. Brinkman van de bouwkoepel AVBB verzuchtte dat er net zo veel schaduwboekhoudingen waren als bouwbedrijven. Hij herhaalde nog eens zijn dringende oproep schoon schip te maken.

De grote bouwbedrijven reageerden snel op de regeling van het kabinet. Zij deden dat vooral omdat in de regeling de toezegging zat dat bij de NMa ingeleverde administratie in principe niet zou worden doorgespeeld naar het openbaar ministerie. Medewerkers die zich hebben gemeld als betrokkene bij illegale afspraken, criminaliseren zich daardoor niet automatisch. Het OM krijgt van de NMa in principe alleen gevallen te horen van duidelijke corruptie of andere overtredingen van het strafrecht.

Bestuursvoorzitter W. van Vonno van het grootste Nederlandse bouwconcern, BAM, zei onlangs dat de bedrijven twee jaar lang om deze duidelijkheid hadden gesmeekt. Hij is blij met de regeling, maar die had er volgens hem al veel eerder moeten zijn.

De grote bedrijven beweren met de hand op hun hart dat dit soort illegale afspraken vanaf 2002 verleden tijd is. Tot nu zijn de opgedoken administraties ook beperkt gebleven tot de periode voorafgaand aan die datum.