Dit zijn de overeenkomsten en verschillen tussen Janmaat en Wilders
Hij is niet de eerste Nederlandse politicus die justitie aanklaagt wegens discriminatie. Net als PVV-leider Wilders zat ook voormalig politicus Janmaat van de Centrum Democraten meermaals in het beklaagdenbankje. Welke verschillen en overeenkomsten ziet journalist Joost Niemöller, die vorig jaar een boek over Janmaat schreef?
Overeenkomst 1: de context
Janmaat werd destijds veroordeeld voor zijn uitspraak „Als ik aan de macht kom, schaf ik de multiculturele samenleving af.” Niemöller wijst erop dat de rechter de context zwaar liet wegen in de veroordeling: Janmaat zei het tijdens een demonstratie. Daardoor zouden zijn woorden ophitsend zijn. „De uitspraak zelf kwam bijna letterlijk uit zijn partijprogramma.”
Hetzelfde geldt voor Wilders, die nu terecht staat voor zijn ”minder Marokkanen”-uitspraak. „Wilders stond voor een zaaltje, creëerde een spreekkoor.” De uitleg van de PVV-leider dat hij met „minder Marokkanen” criminele Marokkanen bedoelde, zond de NOS niet uit. „Zo zijn die uitspraken los van elkaar komen te staan.”
Overeenkomst 2: vermeende politieke willekeur van het OM
Driehonderd processen werden tegen politici van Janmaats partij aangespannen. Het duurde veertien jaar voordat het lukte de controversiële parlementariër te veroordelen. Niemöller heeft „sterk de indruk” dat het OM continu op zoek is naar manieren om mensen te veroordelen. „Onlangs nog een Pegida-aanhanger die zei dat ze moslims haat om hun krankzinnige ideologie. Naar mijn idee voert justitie een activistisch beleid om tot een veroordeling te komen.” Dat neemt het ongenoegen in de samenleving niet weg, zegt Niemöller. „Integendeel. Het OM moet ontzettend oppassen dat het politieke willekeur in de hand werkt.”
Dat veel mensen zich gekwetst voelen, zegt niets, meent hij. „Ik voel me ook gekwetst als ik naar het tv-programma Pauw kijk.”
Hij wijst erop dat er niet aantoonbaar meer Marokkanen zijn gemolesteerd na Wilders’ uitlatingen. „Nadat de Communistische Partij Nederland (CPN) in 1980 schreef dat de Janmaats Centrumpartij fascistisch was, sloegen ze wel de vergaderlocatie van zijn partij kort en klein. Een rechtszaak vond het OM toen niet interessant.”
Verschil 1: Janmaat marginaal, Wilders groot
Inhoudelijk zijn er weinig verschillen tussen Wilders en Janmaat, stelt Niemöller. „Al legt Wilders meer nadruk op de islam.”
De aanhang van de PVV-leider is vele malen groter dan die van Janmaat destijds. „Zeker na de moord op Fortuyn is het niet zo vreemd meer wat Wilders zegt. Een derde van de Nederlanders geeft aan op de PVV te willen stemmen.”
Verschil 2: Media negeerden Janmaat, Wilders negeert media
Janmaat wordt niet gezien als een heel professionele politicus. „Hij wist niet goed met de media om te gaan. Maar hij werd ook zelden aan het woord gelaten. Er wérd alleen over hem geschreven, en altijd negatief. Op één keer na is hij nooit uitgenodigd in een tv-studio.
Nu beklaagt Pauw zich dat Wilders nooit op een uitnodiging ingaat. De rollen zijn dus totaal omgedraaid.”