Akkoord over beperking fosfaatproductie definitief
Het akkoord om de uitstoot van fosfaat door de melkveesector terug te dringen, is definitief. Alle betrokken partijen –waaronder boerenorganisaties LTO Nederland en NMV, de zuivelindustrie, de Rabobank en staatssecretaris Van Dam (Economische Zaken)– hebben er vrijdag hun fiat aan gegeven.
Het akkoord moet de fosfaatproductie al in 2017 weer onder het met de Europese Commissie afgesproken plafond van 172,9 miljoen kilo brengen. Van Dam wilde dat eerder via de invoering van zogeheten fosfaatrechten regelen, maar die is na bezwaren van Brussel uitgesteld tot 2018.
Het akkoord omvat drie pijlers. Ten eerste hebben brancheorganisaties en de veevoerindustrie afspraken gemaakt over verlaging van het fosforgehalte in het mengvoer. Het fosfaatgehalte in de mest zal hierdoor dalen.
Daarnaast is afgesproken dat boeren die al hun melkvee afstoten een premie per koe ontvangen. Hoe eerder men stopt, hoe hoger de premie. Ook ontvangen zij via een liquiditeitsregeling een voorschot op de bedrijfsbeëindiging. Voor de stoppersregeling trekt Van Dam 25 miljoen euro uit. Dat bedrag wordt door de zuivelindustrie verdubbeld tot 50 miljoen.
In de derde plaats moet de melkproductie op de boerenbedrijven omlaag. Uitgangspunt is de omvang van de veestapel die het individuele bedrijf had op 2 juli 2015, minus 4 procent. Wie meer melk levert dan overeenkomt met deze referentie, krijgt een strafkorting op de uit te betalen melkprijs. Deze korting loopt op naarmate de overschrijding groter is.
Het akkoord moet leiden tot een reductie van minstens 8,2 miljoen kilo fosfaat. Het plan moet nog verder worden uitgewerkt. De eerste onderdelen zullen op 1 januari in werking treden. Hoeveel koeien moeten verdwijnen, is niet precies duidelijk. Naar schatting gaat het om 175.000 tot 200.000 dieren.
Van Dam noemde het akkoord vrijdag „cruciaal voor de toekomst van de Nederlandse melkveehouderij.” Hij kondigde aan nu in Brussel te gaan „knokken” voor het behoud van de derogatie. Dat is een Brusselse ontheffing die Nederlandse boeren toestaat om op grasland extra mest uit te rijden. Door de overschrijding van het fosfaatplafond staat die op de tocht. Zonder de derogatie moet de melkveestapel met 480.000 koeien krimpen, heeft statistiekbureau CBS onlangs berekend.
LTO Nederland noemde het maatregelenpakket vrijdag „zeer ingrijpend”, maar „nodig om de derogatie veilig te stellen.” SGP-Kamerlid Dijkgraaf is niet tevreden. „We hebben geen enkele garantie dat Brussel dit voldoende vindt.” De fosfaatproductie is volgens hem ook niet hét probleem. „Het gaat om de waterkwaliteit. Die moeten we verbeteren. Op een andere manier dan via fosfaatrechten. Want straks hebben we wel een fosfaatrechtenstelsel, maar geen derogatie.”