Het koperen jubileum heeft met name voor kroonprins Frederik een extra gouden randje. Hij ervoer vorige maand dat ook voor koninklijke personen een ongeluk in een klein hoekje zit. Een privébezoek aan een sporthal verliep voor de prins onfortuinlijk; Frederik liep een fractuur op in zijn nekwervelkolom door een val van een trampoline. Hij zal nog circa acht weken met een nekkraag rond moeten lopen.

Het herstel van de prins verloopt voorspoedig, vertelde hij eerder deze maand aan het Deense magazine Billed-Bladet. En elk nadeel heeft ook z’n voordeel. „Mijn ziekteverlof viel gelijk met de herfstvakantie van de kinderen, dus konden we veel gezellige dingen doen.” Naar zijn zeggen krijgt Frederik veel steun van zijn vrouw en kinderen.

De Denen leven mee met hun geblesseerde kroonprins. Samen met prinses Mary behoort Frederik tot de populairste leden van de Deense vorstelijke familie. Ze zijn „koninklijk, maar gewoon, en hun chemie is echt”, oordeelde de journalist Jane Wheatley, die in 2013 voor het Australische dagblad 
The Sydney Morning Herald een paar uur met Frederik en Mary mocht doorbrengen tijdens een fotoshoot. Wheatley was aangenaam verrast om te zien hoe het kroonprinselijk paar enerzijds zichzelf blijft en tegelijk het beeld in stand houdt dat het publiek nu eenmaal eist van de monarchie. Die van het sprookje en de prins op het witte paard.

Dierenarts

Als klein meisje droomt de Australische Mary Donaldson niet van een prinsessenbestaan. Ze ambieert een toekomst als dierenarts. Een ontmoeting met de Deense troonopvolger in 2000 gooit echter roet in het eten. Frederik bezoekt de Olympische Spelen in Sydney en ontmoet Mary in een café. De van nature terughoudende en verlegen kroonprins is verrassend openhartig over zijn gevoelens voor Mary. „De vonk sloeg meteen over. Ik voelde me op alle manieren tot haar aangetrokken. Ik heb haar de ochtend na onze eerste ontmoeting meteen gebeld. Ik kon toen al niet meer zonder haar.”

De kroonprins verklapt dat hij Mary in Rome ten huwelijk heeft gevraagd. „Ik zei tegen haar: „Je kunt geen nee zeggen, je kunt geen nee zeggen, je moet ja zeggen.” En dat deed ze. Gelukkig.” Op 22 mei 2004 wordt het huwelijk in Kopenhagen gesloten.

Mary behoeft kerkelijk gezien geen al te grote overstap te maken: ze blijft protestant, maar gaat van de Presbyteriaanse naar de Lutherse Kerk.

Stijlicoon

De Denen nemen Frederiks euforie over zijn echtgenote niet voetstoots over. Het volk moet aan haar wennen. En dat zal Mary merken ook. In de media wordt ze afgeschilderd als een afstandelijke vrouw. Criticasters bezigen de bijnaam ”ijsprinses”. En ze houdt zich te veel met mode bezig.

Na enige maanden moeten de Denen hun kroonprins gelijk geven. Mary is een innemende persoonlijkheid. De toer die Mary en Frederik na hun huwelijk door Denemarken maken om beter kennis te maken met het land, draagt daaraan bij. De kroonprinses wordt, vanwege haar modieuze inslag, zelfs opgewaardeerd tot stijlicoon.

Na 12,5 jaar huwelijk is Mary niet meer weg te denken uit de voornaamste Deense familie. Haar glamoureuze verschijning poetste het ietwat stoffige imago van het Deense hof met terugwerkende kracht op. Op rozen zitten was er echter niet bij voor Mary. Het lidmaatschap van het Deense Koninklijk Huis veranderde haar leven ingrijpend. Ze moest integreren in een onbekend land, een nieuwe taal leren en zich naar het protocol voegen.

Gevoelsmens

Kroonprins Frederik mag zich graag bezighouden met stoere en sportieve activiteiten, hij staat ook bekend als echt gevoelsmens. Zo schoot hij op zijn huwelijksdag voor het oog van de wereld vol toen hij zijn bruid Mary zag. Ook toonde hij al zijn vier kinderen trots en aangedaan aan de pers toen ze net geboren waren en steekt hij zijn liefde voor zijn gezin niet onder stoelen of banken.

„Voor Christian werd geboren, had ik geen idee hoe het was om vader te zijn”, zei hij vorig jaar in een interview met journalist Jes Dorph-Pedersen. „Ik heb in die tijd anderhalve meter aan boeken over het ouderschap verzameld. Mary en ik studeerden er echt op. Maar toen hij was geboren: het was een wonder en het ging gewoon vanzelf.”

De prins gaf aan dat hij veranderd is door zijn gezin. „Voor ik vader werd, was ik volgens mij een beetje arrogant en zei ik: „Ik bepaal hoe het gaat.” Met kinderen kom je er al snel achter dat het helemaal niet meer om jou gaat en dat vind ik geweldig. Ik help ze graag en sta elke dag weer versteld hoe snel ze leren en hoe ze naar de wereld kijken. En hoe ontzettend gemakkelijk Christian praat.”

Met zijn oudste zoon heeft de prins een speciale band. „Deze kleine man zal ooit groots worden, na mij. Hij weet dat. Toen hij vroeg waarom hij geen normale achternaam heeft, hebben we het hem verteld. Maar het is belangrijk dat hij er nog niet mee bezig is. Op den duur zullen we hem wel wat vaker meenemen op werkbezoeken, maar nu is het vooral belangrijk dat hij een normale jeugd heeft.”

Ontbijt

En dat zit ’m in de kleine dingen, weet de prins. Zo maakt hij thuis meestal het ontbijt klaar. Frederik lijkt hiermee verschil te willen maken met zijn eigen opvoeding. „Mijn moeder heeft me laten opvoeden door nanny’s en gouvernantes”, zegt hij. „Voor mijn 21e heb ik niet veel te maken gehad met mijn ouders. Persoonlijk vind ik het geweldig om te kunnen zeggen dat ik vader van vier kindeen ben en ze alle vier door en door te kennen.”

Hoelang Frederik nog van zijn onverdeeld vaderschap kan genieten is de vraag. Vooralsnog lijkt koningin Margrethe niet van plan afstand te doen van de Deense troon. Als ze op vakantie is, vervangt Frederik zijn moeder als regent, maar meer zit er voorlopig niet in.

„Ik wil graag worden herinnerd als de koningin die alles heeft gedaan om haar land en het volk te dienen”, verklaarde de Deense koningin eerder in een interview. „Ik heb altijd het gevoel gehad dat dit een taak voor het leven is. Dat is mijn fundamentele visie en die maakt integraal deel uit van mijn leven. Ik blijf op de troon tot ik eraf val.”

>>rd.nl/konhuis

Kroonprins Frederik: eerste prins met diploma

Op 26 mei 1968 wordt Frederik André Henrik Christian geboren in Kopenhagen. Hij is de oudste zoon van kroonprinses –vanaf 1972 koningin– Margrethe II van Denemarken en prins Henrik. Prins Joachim is zijn jongere broer.

Frederik gaat naar het gymnasium in Kopenhagen en volgt ook een jaar middelbaar onderwijs in Frankrijk, het geboorteland van zijn vader. Daarna studeert hij politicologie aan de universiteit van Harvard, onder de naam Frederik Hendriksen, en aan de universiteit van Aarhus. Frederik is de eerste Deense prins die een diploma heeft behaald.

Na zijn studie werkt Frederik een jaar als secretaris van de Deense ambassade in Parijs. Hij heeft functies in het leger, onder meer bij een commando-eenheid. Daarnaast vervult de kroonprins tal van andere maatschappelijke functies.

Op 14 mei 2004 trouwt Frederik met Mary Donaldson. Ze krijgen vier kinderen: prins Christian (2005), prinses Isabella (2007) en de tweeling prins Vincent en prinses Josephine (2011). Als Frederik staatshoofd wordt, zal hij bekend staan onder de naam koning Frederik X van Denemarken.

Kroonprinses Mary: juriste en luitenant

Mary Elizabeth Donaldson komt op 5 februari 1972 in Hobart, Tasmanië (Australië) ter wereld. Ze is de dochter van de wiskundige John Dalgleish Donaldson en zijn vrouw Henrietta Clark Donaldson. Mary heeft twee zussen, Jane Alison Stephens en Patricia Anne Bailey, en een broer, John Stuart Donaldson.

Mary’s moeder Henrietta overlijdt onverwacht in 1997, zes weken na een hartoperatie. Haar vader hertrouwt in 2001 met Susan Elizabeth Horwood. Zij wonen nu ook in Denemarken, in Aarhus.

Na de middelbare school combineert Mary de studies rechten en bedrijfskunde aan de universiteit van Tasmanië. Ze studeert af als bedrijfskundig juriste en verhuist naar Melbourne om daar voor een reclamebureau te gaan werken. Ook werkt Mary een tijd als lerares Engels in Parijs.

Mary leert Frederik in 2000 kennen. Na haar verloving met de Deense kroonprins werkt ze als projectleider voor Microsoft Denemarken. Tegenwoordig zet Mary zich in voor de Deense Hartstichting. Op 20 februari 2009 werd ze benoemd tot luitenant in het Deense leger.