Zo’n eerste controle in het land van herkomst draagt bij aan de veiligheid, zegt het dagelijks bestuur van de EU over het Europees reisinformatie en -autorisatiesysteem (ETIAS). Het voorstel van ruim zeventig pagina’s dat woensdag wordt gepresenteerd door vicevoorzitter Frans Timmermans, is in handen van het ANP.

De centrale ETIAS-database zou onder beheer van de Europese grens- en kustwacht komen te vallen. De lidstaten voeren de risicoanalyse uit en beslissen over de aanvraag. De kosten bedragen naast 212 miljoen euro ontwikkelingskosten jaarlijks naar schatting 85 miljoen euro. Dit wordt ruimschoots gedekt door de inkomsten.

Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker kondigde het voorstel in september aan. Landen als Duitsland en Frankrijk hadden erop aangedrongen vanwege de terroristische aanslagen in Europa. EU-commissaris Julian King (Veiligheid) sprak eerder van een waardevol extra puzzelstukje in de strijd tegen terrorisme.

Nederland is op zich voorstander van zo’n systeem, mits goed is gekeken naar de kosten, baten en juridische kanten. Uit gelekte documenten blijkt dat experts forse twijfels hebben. EU-ministers bespreken het plan vrijdag.

De maatregel gaat gelden voor de 1,4 miljard inwoners van de ongeveer zestig landen die zijn vrijgesteld van de visumplicht voor de EU, zoals de VS, Canada, Maleisië, Paraguay.

De Schengenzone omvat 22 EU-lidstaten en Noorwegen, Zwitserland, IJsland en Liechtenstein. De EU-landen Ierland, het Verenigd Koninkrijk, Kroatië, Cyprus, Roemenië en Bulgarije behoren er niet toe. Zij vallen echter niet onder het ETIAS-systeem. De Britten mogelijk wel als zij de EU hebben verlaten.