De 27e januari, 2012. Na een jarenlange gevangenisstraf wegens afpersing is Willem Holleeder weer vrij man. Zijn zus Astrid Holleeder heeft hem opgehaald in Arnhem. Willem (door Astrid als Wim aangeduid) Holleeder heeft die dag een afspraak, ergens in een bos in het Gooi, met misdaadverslaggever Peter R. de Vries. Later die dag toont De Vries tv-kijkend Nederland een foto van de vermagerd ogende Holleeder.

Na de ontmoeting met Peter R. de Vries gaan Astrid Holleeder en haar broer Willem boodschappen doen in Naarden. Daarna vertrekken de twee naar een chalet in de buurt. Daar zal Willem Holleeder de nacht doorbrengen.

Tijdens het autoritje van Naarden naar het chalet begint Astrid Holleeder tegenover haar broer over de liquidatie van Stanley Hillis. Die staat te boek als de koning van de onderwereld en werd in 2011 doodgeschoten.

In haar zaterdag verschenen boek beschrijft Astrid Holleeder de reactie van haar broer: „Hij keek me aan en legde een vinger op zijn lippen. Ik stopte met praten. We reden over een N-weg en hij zei: „Stop hier langs de weg.” Ik parkeerde de auto op de vluchtstrook. Stap uit, gebaarde hij. We liepen langs de autoweg. Hij hield me op een veilige afstand van de auto staande, omdat –zo heeft hij mij geleerd– afluisterapparatuur die in een auto is geplaatst het geluid tot honderd meter verderop nog opvangt. Hij ging voor me staan, met een verwilderde blik in zijn ogen: „We hebben ze allemaal vermoord, allemaal!” Ik schrok van de bloeddorst waarmee hij die woorden uitsprak. Het bevestigde mijn vermoeden dat hij nooit zou stoppen. Hij draaide zich om en liep terug naar de auto. Ik liep achter hem aan, stapte weer in, reed verder en begon snel over een ander onderwerp.”

Geheime verklaringen

Bijzonder beklemmend. Zo kun je de zaterdag verschenen biografie van Astrid Holleeder, stafrechtadvocate, gerust noemen. Zaterdag lag het boek, in het diepste geheim gedrukt, voor het eerst in de winkel. Die dag is de eerste druk van 80.000 exemplaren al verkocht.

Astrid Holleeder legde de afgelopen jaren, net als onder meer haar zus Sonja Holleeder, in het geheim belastende verklaringen af tegen haar broer Willem Holleeder. Die zit momenteel vast in de extra beveiligde inrichting (ebi) in Vught. Justitie verdenkt hem van betrokkenheid bij meerdere moorden in de onderwereld. De kans is groot dat Willem Holleeder levenslang krijgt en dus voor de rest van zijn leven vast zal zitten.

Astrid Holleeder was in de afgelopen jaren een vertrouweling van haar broer Willem. Om justitie te voorzien van zo hard mogelijk bewijs, verstopte ze een opname-apparaatje onder haar kleren en nam ze diverse gesprekken met haar broer op. Die werkwijze had haar haar leven kunnen kosten.

Chalet

Tekenend voor de angst en woede die Astrid Holleeder voelde jegens haar broer is haar beschrijving van de nacht die ze eind januari 2012 met hem doorbrengt in het chalet.

„Het was al laat en Wim vroeg: „Blijf je hier slapen?”

„Nou, nee,” zei ik, „ik ga lekker naar huis.”

„Nee, je blijft toch gezellig hier? Je gaat me toch niet in de steek laten?” vroeg hij op zijn bekende, dwingende toon, die je geen keuze laat. „Jij vindt het niet gezellig, hè, dat je bij me bent,” zei hij. „Jammer voor je, want ík vind het wel gezellig dat jij er bent. Dus je kan niet weggaan.”

Die eerste nacht bleef ik met tegenzin slapen. Ik lag op de bank, die bij de glazen schuifdeuren stond. Ondanks alle veiligheidsmaatregelen die ik in acht had genomen, was ik toch bang dat we gevolgd waren en dat zijn criminele ex-vriendjes in de nacht het chalet zouden doorzeven. In zo’n boomrijke omgeving ga ik spoken zien. Ik ben een stadsmens en ken de schaduwen van de natuur niet. Ik zie overal gevaar. Slapen deed ik die nacht niet. Niet omdat ik nou zo bang was om te sterven, maar omdat ik het zonde vond om te sterven vanwege hem. Die nacht in het chalet werd ik beheerst door de gedachte dat niemand wist waar wij waren, dat hij al sliep en geen weerstand zou bieden, dat ik alle dna-sporen kon vernietigen door de boel in brand te steken. Dat ik nu de kans had hem te vermoorden.”

Moeite

Het kostte Astrid Holleeder de grootste moeite om een paar jaar geleden in zee te gaan met justitie en haar hart te luchten over haar misdadige broer, die veroordeeld is voor onder meer de ontvoering van biermagnaat Alfred Heineken (in 1983) en voor afpersing van bijvoorbeeld Willem Endstra, de als bankier van de onderwereld bekendstaande vastgoedmagnaat, die ook is vermoord.

Niet voor niets noemt Astrid Holleeder haar biografie ”Judas”. Ze schrijft: „Ik was mijn eigen broer aan het verraden. Mijn broer die mij in vertrouwen nam en niets in de gaten had. Nietsvermoedend liep hij mee aan mijn hand, zijn eigen ondergang tegemoet. In de spiegel zag ik de tranen over mijn wangen lopen: „Ik haat jou!” riep ik tegen mijn spiegelbeeld. „Je bent net zo erg als hij!””

Dat Astrid Holleeder en ook haar zus Sonja tóch het lef hebben om op te staan tegen hun misdadige broer, heeft veel te maken met de moord op misdadiger Cor van Hout. Hij werd in 2003 in Amstelveen geliquideerd. Eerdere moordpogingen op Van Hout mislukten.

Sonja Holleeder is de weduwe van Cor van Hout. Zij heeft verschillende kinderen van hem. Van Hout was voorheen een criminele kompaan (bloedgabber) van Holleeder, bijvoorbeeld toen ze Heineken en diens chauffeur in 1983 ontvoerden.

Maar de twee misdadigers werden later elkaars vijanden. De zussen Holleeder zijn er vast van overtuigd dat Willem Holleeder de hand heeft in de moord op Cor van Hout. Of justitie rond bewijs heeft tegen Holleeder in deze moordzaak, is nog de vraag.

Corrupte agenten

Indringend is hoe Astrid Holleeder haar angst beschrijft als ze in februari 2013 in een hotel in Amstelveen een eerste, geheime ontmoeting heeft met twee vrouwen van de Criminele Inlichtingen Eenheid (CIE) van de politie. Astrid Holleeder is bang dat haar broer Willem, bijvoorbeeld via corrupte agenten (petten, genaamd), zal ontdekken dat ze uit de school klapt over zijn wandaden.

Na het gesprek met de CIE’ers wordt Astrid Holleeder bevangen door vrees. Ze schrijft: „Beheerst werd ik door de angst over wat ik nu had gedaan: ik had zijn ijzeren wet overtreden. Mijn maag draaide om. Ik rende de trap af naar het toilet en spoog de inhoud eruit. De opluchting die ik even had gevoeld, was binnen een seconde verdwenen.”

Gitzwart beeld

Astrid Holleeder, opgegroeid in de Amsterdamse Jordaan, had als kind geen leven, schrijft ze. Over haar vader schetst ze een gitzwart beeld. Hij was „een onberekenbare en onvoorspelbare tiran.” Vader Holleeder was, op het werk én thuis, voortdurend dronken en tuigde zijn vrouw af. „Ze moest de hele dag thuisblijven en mocht nergens heen. Als ze het huis uit wilde om boodschappen te doen, moest ze een briefje voor hem neerleggen waar ze precies naartoe ging. Hij was ziekelijk jaloers. Zelfs een noodzakelijk bezoek aan een arts werd gevolgd door kruisverhoren en –ik noem het maar gewoon martelingen– om vast te stellen of zij niet ‘knoeide’ met de dokter. Haar hele leven werd door hem gecontroleerd en beheerst.”

Liefdeloosheid en wreedheid kan kennelijk generaties omspannen. Vader Holleeder had op zijn beurt weer een beroerde jeugd gehad. Astrid Holleeder: „Mijn opa was hardvochtig tegenover al zijn kinderen, maar had vooral de pik op mijn vader. Mijn vader was een verwoed duivenliefhebber, en op een keer had mijn opa als straf ten overstaan van mijn vader al zijn geliefde postduiven de nek omgedraaid en in de vuilnisbak gegooid. Daar krijg je inderdaad wel een tik van, denk ik.”

Agressief

Opvallend is dat Astrid Holleeder ook zichzelf niet spaart. Als puber was ze niet de makkelijkste. „Ik kon met mezelf geen kant op. Ik was agressief. Om het minste of geringste barstte ik in woede uit. Nadat ik op een dag mijn lieve moedertje in blinde woede in de gangkast had opgesloten, wist ik dat ik zo niet door kon gaan. Ik was precies mijn vader geworden. Ik deed haar alleen maar verdriet, terwijl ik zoveel van mijn moeder hield. Ik was zestien en liep van huis weg. Weg van de situatie die het slechtste in mij naar boven bracht. Ik kwam in een crisiscentrum terecht, kreeg een ernstig ongeluk, ging weer terug naar huis en vertrok begin 1983 op zeventienjarige leeftijd naar Israël om daar in een kibboets te werken, de enige manier om zonder geld in het buitenland te kunnen verblijven en ver weg van huis te kunnen zijn.”

Moedige vrouw

”Judas” is een icoon in de Nederlandse misdaadliteratuur. Juist ook omdat de auteur van jongs af aan met Willem Holleeder optrok en hem van haver tot gort kent. Astrid Holleeder is een moedige vrouw. Ze legt haar leven in de waagschaal om haar misdadige broer een halt toe te roepen.

Intussen stijgt uit dit boek in zekere zin een kwalijke damp op. Hoe akelig is het om in een omgeving te moeten leven waar list, bedrog, haat, gorigheid en overspel haast de norm zijn. Vervelend is dat de auteur in ”Judas” op verschillende plaatsen op platvloerse wijze over kwesties rond seksualiteit schrijft.

Bedreiging

Niet alleen Astrid en Sonja Holleeder en Holleeders ex-vriendin Sandra den Hartog verdienen groot respect voor hun moed om met de politie te gaan praten. Die bewondering is ook op zijn plaats voor misdaadverslaggever Peter R. de Vries. Hij was –overigens tot onvrede van menig politiefunctionaris– altijd nauw bevriend met Cor van Hout en sprak zelfs op diens begrafenis. De Vries is ook vertrouweling van Astrid en Sonja Holleeder.

Willem Holleeder bedreigde in april 2013 Peter R. de Vries bij diens woning. Holleeder was kwaad op de misdaadverslaggever vanwege een verfilming van de ontvoering van biermagnaat Heineken. Voor die bedreiging is Holleeder veroordeeld.

Peter R. de Vries had de moed om aangifte van de bedreiging te doen. Astrid Holleeder beschrijft hoe haar broer woedend is dat Peter R. de Vries naar de politie is gestapt en overweegt om de misdaadverslaggever uit de weg te ruimen. Astrid informeert De Vries daar weer over. „Peter hoorde mijn zorgen aan, voelde zich er ongemakkelijk door, maar bleef vierkant achter zijn aangifte staan. Peter ook altijd met zijn principes, waarom kon hij niet eens een keer een beetje buigen? Het is zo’n mannetjesputter. Ik vond het onverstandig van hem, en tegelijkertijd bewonderde ik zijn gezonde reactie op Wim.”

Advocaten Holleeder „verbaasd” over boek

Het zaterdag verschenen boek ”Judas” van Astrid Holleeder wekt verbazing bij de verdediging van Willem Holleeder. In een persverklaring melden zijn advocaten Sander Janssen en Robert Malewicz: „De bereidheid om in deze lopende strafzaak de versie van één partij aan te nemen en weer te geven zonder kritische vragen te stellen en zonder te willen onderzoeken wat de andere kant van het verhaal is, blijkt opnieuw verbazingwekkend groot. Wij spreken de hoop uit dat met deze publicatie en alle uitlatingen in de media de getuigen vanaf nu weer mee zullen werken aan de verhoren en bereid zullen zijn hun verhaal ook op dat podium te doen waar het in een rechtszaak thuis hoort, te weten bij de rechter. Het is vervolgens aan die rechter om, na iedereen aan het woord te hebben gelaten en na afweging van alle relevante feiten en omstandigheden, een oordeel te vellen over de beschuldigingen aan het adres van de heer Holleeder.”

Lees ook

Advocaten Holleeder willen antwoorden na boek (RD.nl, 05-11-2016)

Boek Astrid Holleeder in een dag uitverkocht (RD.nl, 05-11-2016)

Willem Holleeder gedreven door „bloeddorst” (Reformatorisch Dagblad, 01-12-2015)

Zus Sonja zou ook op dodenlijst van Holleeder staan (Reformatorisch Dagblad, 04-07-2015)

De januskop van Holleeder (Reformatorisch Dagblad, 03-07-2015)

Vrije Holleeder niet af van justitie (Reformatorisch Dagblad, 26-01-2012)

Topcrimineel Willem Holleeder vrijgelaten (Reformatorisch Dagblad, 27-01-2012)